विरुद्धार्थी शब्द

/ मराठी व्याकरण

क्रमांकशब्दविरुद्धार्थी  शब्द
१सान थोर
२अधिकउणे
३अनुयायीपुढारी
४धनवंतगरीब
५सामुदायिक वैयक्तिक     
६सानुली मोठी
७दोषीनिर्दोषी
८सुख दु:ख
९अभिमानीनिराभिमानी
१०अक्कलवानबेअक्कल
११सेवक मालक
१२अनायाससास
१३हित अहित 
१४लाजराधीट
१५सुदैवी दुर्दैवी
१६साहेतुकनिर्हेतुक
१७सुरक्षित असुरक्षित
१८हिंसाअहिंसा
१९सुप्रसिद्ध कुप्रसिद्ध
२०सुरसनिरस
२१क्षमा शिक्षा
२२नि:शस्त्रसशस्त्र
२३हिंसक अहिंसक
२४सुलक्षणीकुलक्षणी
२५हसणे रडणे
२६सुगंध दुर्गंध
२७सदैवदुर्दैव
२८सुरुवात शेवट
२९साकारनिराकार
३०हिरमुसलेला उत्साही
३१दिनरजनी
३२हजर गैरहजर
३३सौंदर्यकुरूपता
३४सौजन्य उद्धटपणा
३५हीन दर्जेदार
३६एकीबेकी
३७हसतमुख रडततोंड 
३८हिम्मत भय
३९सुभाषित कुभाषित  
४०हिशेबी बेहिशेबी
४१अवनतउन्नत
४२सूर्योदय सूर्यास्त
४३शीतलतप्त, उष्ण
४४शकून अपशकून
४५शिकारी सावज
४६सोपे कठीण
४७गमनआगमन
४८समाधान असमाधान
४९शिक्षा शाबाशकी
५०वंद्य  निंध
५१सरस निरस
५२सत्कर्मदुष्कर्म
५३शेवट सुरवात
५४स्थूलसूक्ष्म, कृश
५५स्पष्ट अस्पष्ट 
५६सुसंबद्धअसंबद्ध
५७शीत अशीत
५८हानीलाभ
५९संवाद विसंवाद
६०संघटनविघटन
६१शिखरपायथा
६२सुंदरकुरूप
६३समान असमान
६४सार्थकनिरर्थक
६५सतर्कबेसावध
६६स्वस्थअस्वस्थ
६७स्वाधीन पराधीन
६८लठ्ठकृश, बारीक
६९स्वच्छ घाणेरडा
७०सुसंगतविसंगत
७१स्वतंत्र परतंत्र
७२स्वार्थी निःस्वार्थी
७३आंदीअनादी
७४साहसी भित्रा
७५सनाथअनाथ
७६समृद्धी दारिद्र्य  
७७सशक्तअशक्त
७८स्वस्त महाग
७९कीर्तीअपकीर्ती
८०स्वहित परमार्थ
८१रसिकअरसिक
८२सावध बेसावध
८३स्वागत निरोप 
८४अल्पायुषीदीर्घायुषी
८५स्वदेश परदेश
८६अपराधीनिरपराधी
८७शेंडा बुडखा
८८सत्य असत्य
८९चिमुकलाप्रचंड
९०सभ्य असभ्य
९१शक्यअशक्य
९२शुद्ध अशुद्ध
९३प्रेमव्देष
९४शिस्त बेशिस्त 
९५समताविषमता
९६सज्जन दुर्जन
९७सफलनिष्फल
९८सकाळ संध्याकाळ
९९शोकआनंद
१००लाडके नावडते
१०१मंजूरनामंजूर
१०२रोड सुदृढ
१०३विधवासधवा
१०४रूपवान कुरूप
१०५अज्ञानसज्ञान
१०६वाकडे सरळ
१०७पोक्तअल्लड
१०८लवकर उशिरा
१०९लायकनालायक
११०लहानपण मोठेपण
१११साक्षरनिरक्षर
११२विद्वान अडाणी
११३नफातोटा
११४लांबी रुंदी
११५शांतरागीट
११६राजा रंक 
११७सदाचरणदुराचरण
११८रुडू हसू
११९बंडखोरशांत
१२०रिकामे भरलेले
१२१सुधारकसनातनी
१२२रक्षक मारक
१२३सुदिनदुर्दिन
१२४लेचापेचा भक्कम
१२५ऋणकोधनको
१२६लांब जवळ
१२७क्षणभंगुरचिरकालीन
१२८रेखीव खडबडीत
१२९आभ्राच्छादितनिरभ्र
१३०शहर खेडे
१३१आसक्तअनासक्त
१३२व्यवस्थित अव्यवस्थित 
१३३उत्तरप्रत्युत्तर
१३४विद्यार्थी शिक्षक
१३५दयाळूनिर्दय
१३६वृद्ध तरुण
१३७धिटाईभित्रेपणा
१३८विरोध पाठिंबा
१३९पराभवविजय
१४०वापर गैरवापर 
१४१शाश्वतआशाश्वत
१४२विसरणे आठवणे   
१४३सधननिर्धन
१४४वेडा शहाणा
१४५विशेष सामान्य
१४६राकटनाजुक
१४७विचार अविचार
१४८लवचिकताठर
१४९विष अमृत
१५०सूचिन्हदुश्चिन्ह
१५१सुकीर्तीदुष्कीर्ती
१५२वेगात हळूहळू
१५३विवेकीअविवेकी
१५४विलंब त्वरा
१५५एकवचनअनेकवचन
१५६माता पिता  
१५७गबाळानीटनेटका
१५८मृत्यू जीवन
१५९गरमथंड
१६०मिटलेले उघडलेले
१६१जाणताअजाणता
१६२मान्य अमान्य 
१६३झपाझपसावकाश
१६४माथा पायथा
१६५टणकमृदू
१६६याचक दाता  
१६७ढहुशार
१६८मंद प्रखर
१६९ढबुकिरकोळ
१७०माघारा सामोरा
१७१प्रामाणिकअप्रामाणिक
१७२माया द्वेष
१७३प्रसिद्धअप्रसिद्ध
१७४यशस्वी अयशस्वी
१७५अर्थअनर्थ
१७६माय बाप
१७७अमरमर्त्य
१७८मैत्री दुश्मनी
१७९अटकसुटका
१८०येईल जाईल
१८१अळणीखारट
१८२मूर्ख शहाणा 
१८३अजरामरनाशिवंत, नश्वर
१८४मोठा लहान
१८५अपमानसन्मान
१८६मोकळे बंदिस्त
१८७अंधारप्रकाश, उजेड
१८८मुका बोलका
१८९अंथरूणपांघरूण
१९०मौन बडबड
१९१आधीनंतर
१९२आवडनावड
१९३फुकट विकत 
१९४आजउद्या, काल
१९५बहुमान अपमान
१९६आशानिराशा
१९७आधारनिराधार
१९८बलाढ्य कमजोर
१९९बसणे उठणे 
२००आग्रहअनाग्रह, दुराग्रह
२०१फार कमी
२०२आदिमअंतिम
२०३बेसावध सावध
२०४आकलनीयअनाकलनीय
२०५ओळखीचेअनोळखी
२०६बंधन मुक्तता
२०७ओलेसुके, कोरडे
२०८बंडाळी सुव्यवस्था
२०९पौर्वात्यपाश्चिमात्य
२१०बिघाड दुरुस्ती 
२११प्रखरसौम्य
२१२बंद उघडा
२१३परिहार्यअपरिहार्य
२१४भडक सौम्य
२१५प्रतिष्ठाअप्रतिष्ठा
२१६बाल वृद्ध
२१७पसंतनापसंत
२१८भरभर सावकाश
२१९पापीनिष्पाप
२२०भले बुरे
२२१फरकसाम्य
२२२भयंकरसौम्य
२२३फिकटगडद
२२४भान बेभाम
२२५फुलणेकोमेजणे
२२६भयभीत निर्भय
२२७भसाडा मंजुळ
२२८भारतीय अभारतीय
२२९दिवसरात्र
२३०महान क्षुद्र
२३१दीर्घह्र्स्व
२३२भाग्यवंत दुर्भागी
२३३भांडण सलोखा
२३४दुर्भिक्षसुबत्ता
२३५भिकारी सावकार 
२३६मानअपमान
२३७भूक तहान
२३८भक्कमकमकुवत
२३९भूषण दूषण
२४०भव्यचिमुकले
२४१मधुर कडवट
२४२मित्रशत्रू
२४३महाल झोपडी
२४४मावळताउगवता
२४५मऊ टणक 
२४६देवदानव
२४७नेहमी क्वचित
२४८दूरजवळ
२४९नुकसान फायदा
२५०पक्की कच्ची
२५१धर्मअधर्म
२५२पडका धडका
२५३नेता अनुयायी  
२५४यशअपयश
२५५पराक्रमी भित्रा
२५६येथेतेथे
२५७परका स्वकीय
२५८मर्दनामर्द
२५९पलीकडे अलीकडे
२६०मलूलटवटवीत
२६१प्रकाश अंधार
२६२मनोरंजककंटाळवाणे
२६३पहिला शेवटचा
२६४विवेकअविवेक
२६५प्रश्न उत्तर
२६६मर्त्यअमर्त्य
२६७प्रामाणिकपणा लबाडी
२६८मंजुळकर्कश्श
२६९प्रेमळ रागीट
२७०योग्यअयोग्य
२७१परवानगी बंदी
२७२रणशूररणभीरू
२७३प्रचंड चिमुकला
२७४रागलोभ
२७५प्राचीन अर्वाचीन
२७६राजमार्गआडमार्ग
२७७फसवी स्पष्ट  
२७८रिकामाभरलेला
२७९प्रारंभ अंत
२८०रुंदअरुंद
२८१पुढची मागची
२८२रुचकरबेचव
२८३रावरंक
२८४पुष्कळ थोडे
२८५रेलचेलटंचाई
२८६पूर्ण अपूर्ण
२८७रखरखीतसौम्य
२८८पौर्णिमा अमावास्या
२८९लौकिकदुर्लौकिक
२९०पात्र अपात्र
२९१लक्षदुर्लक्ष
२९२पूर्व पश्चिम
२९३लोभीनिर्लोभी
२९४पांढरा काळा
२९५लघुगुरु
२९६प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष
२९७वैयक्तिकसार्वजनिक
२९८प्रतिकार सहकार
२९९विशालछोटे
३००उघडे बंद
३०१स्वकीयपरकीय
३०२उदासवाणा उल्हासित
३०३सन्मार्गकुमार्ग
३०४उपदेश बदसल्ला
३०५समविषम
३०६उशिरा लवकर
३०७सरळवक्र
३०८एकदा अनेकदा
३०९सबळदुर्बळ
३१०उधार रोख
३११सह्यअसह्य
३१२गढूळ स्वच्छ
३१३प्रगतीअधोगती
३१४उत्तेजन विरोध
३१५प्रियअप्रिय
३१६उच नीच
३१७पूर्णांकअपूर्णांक
३१८उदास प्रसन्न
३१९खुळा शाहाणा
३२०प्रकटअप्रकट
३२१उमेद मरगळ
३२२प्रमाणअप्रमाण
३२३उदघाटन समारोप
३२४भंगअभंग
३२५खादाड मिताहारी
३२६विधायकविघातक
३२७ऐटदार केविलवाणा
३२८वंद्यनिंद्य
३२९कोरडा ओला
३३०वियोगसहयोग, मिलन
३३१झोप जाग
३३२सुबोधदुर्बोध
३३३चवदार बेचव
३३४गारवा उष्मा 
३३५वेधनिर्वेध
३३६विनाशीअविनाशी
३३७डौलदार बेढप 
३३८हर्षखेद
३३९कोवळा जून, निबर
३४०विश्वासअविश्वास
३४१गुणगान निदा
३४२विवादनिर्विवाद
३४३गाव शहर
३४४विसंवादसुसंवाद
३४५चिरंजीव अल्पजीवी  
३४६शंकाकुशंका
३४७गुणी अवगुणी
३४८शहाणामूर्ख
३४९गद्य पद्य
३५०शितलतप्त
३५१जागणे झोपणे
३५२शकुनअपशकुन
३५३झोपडी महाल
३५४शूरभित्रा
३५५टिकाऊ ठिसूळ
३५६शुक्लपक्षकृष्ण पक्ष
३५७दया राग 
३५८अनासक्तीआसक्ती
३५९गौण मुख्य
३६०स्वार्थपरमार्थ
३६१द्वेष प्रेम
३६२शुद्ध पक्षवद्य पक्ष
३६३धूसर स्पष्ट
३६४शीघ्रमंद
३६५ठळक पुसट
३६६श्वासनिश्वास
३६७निश्चित अनिश्चित
३६८श्रेष्ठकनिष्ठ
३६९थंडी उष्मा
३७०सार्थनिरर्थ
३७१निःशस्त्र शस्त्रधारी
३७२सदयनिर्दय
३७३तुरळक दाट
३७४सजातीयविजातीय
३७५निमंत्रित आगंतुक 
३७६सुशिक्षितअशिक्षित
३७७दुरित सज्जन 
३७८स्वर्गनरक
३७९निर्दयता सहृदयता, सदयता
३८०स्वातंत्र्यपारतंत्र्य
३८१थोडे जास्त
३८२स्मृतीविस्मृती
३८३निर्जीव सजीव
३८४माहेरसासर
३८५निराश उत्साही
३८६मालकनोकर
३८७धाडस भित्रेपणा
३८८निर्बंध मोकळीक
३८९श्रुतअश्रूत
३९०धडधाकट कमजोर
३९१श्लेषअश्लेष
३९२दृष्ट सुष्ट   
३९३सुलभदुर्लभ
३९४निद्रा जागृती
३९५सुरूपकुरूप
३९६नाजूक राठ 
३९७सूरअसुर
३९८अपेक्षाभंग अपेक्षापूर्ती
३९९साम्यभेद
४००असतो नसतो
४०१सुबकबेढब
४०२अजर जराग्रस्त       
४०३संकुचितव्यापक
४०४अब्रू बेअब्रू
४०५सगुणनिर्गुण
४०६कीवराग 
४०७सचेतनअचेतन
४०८सदाचारदुराचार
४०९सद्गतीदुर्गति
४१०सुकरदुष्कर
४११दुष्काळसुकाळ
४१२सुगमदुर्गम
४१३सुरेलबेसूर
४१४अनुजअग्रज
४१५सुविख्यातकुविख्यात
४१६अक्षम्यक्षम्य
४१७सुविचारकुविचार
४१८सुज्ञअज्ञ
४१९सोयगैरसोय
४२०हितकारकअहितकारक
४२१हानिलाभ
४२२क्षणिकचिरकाळ
४२३ज्ञातअज्ञात
४२४ज्ञानअज्ञान
४२५आपलापरका
४२६अनुकूलप्रतिकूल
४२७अबूबेअब्रू
४२८अवघडसुलभ सोपे
४२९अर्थपूर्णनिरर्थक
४३०आदर्श अनादर्श
४३१अनुरूपविजोड
४३२इच्छा अनिच्छा
४३३अध्ययनअध्यापन
४३४आठवण विस्मरण
४३५आकाशपाताळ
४३६आदरअनादर
४३७आरोहअवरोह
४३८आतुरता उदासीनता 
४३९आगंतुकआमंत्रित
४४०आवडतानावडता
४४१अचूक चुकीचे
४४२आपुलकीदुरावा
४४३आस्तिकनास्तिक
४४४ओबडधोबड गुळगुळीत    
४४५आळशीउद्योगी
४४६आळसउत्साह
४४७आकर्षण अनाकर्षण
४४८आस्थाअनास्था
४४९आशीर्वादशाप
४५०आतबाहेर
४५१आयातनिर्यात
४५२काटकसरउधळपट्टी
४५३किमानकमाल
४५४कोमलकठोर
४५५आडवे उभे
४५६कृतज्ञकृतघ्न
४५७कृष्णधवल
४५८ओली सुकी
४५९अभिमानदुरभिमान
४६०असाध्यसाध्य
४६१व्यक्तअव्यक्त
४६२अतिवृष्टीअवर्षण
४६३आज्ञा अवज्ञा
४६४आजादी गुलामी
४६५आवकजावक
४६६अंधकार प्रकाश
४६७आरोग्यअनारोग्य
४६८आवृत्तअनावृत्त
४६९अती अल्प
४७०इष्टअनिष्ट
४७१ईमानबेईमान
४७२उधळ्याकंजूस
४७३उपयोगीनिरुपयोगी
४७४उपद्रवीनिरुपद्रवी
४७५उपस्थितअनुपस्थित
४७६गच्चसैल, विरळ
४७७गतकालभविष्यकाळ
४७८घनदाटविरळ
४७९चांगलेवाईट
४८०चोर,साव
४८१चवबेचव
४८२आदीअंत
४८३आजीमाजी
४८४आवश्यकअनावश्यक
४८५आघाडीपिछाडी
४८६आरंभशेवटचे, अखेर
४८७आसक्तीविरक्ती, अनासक्ती
४८८अबोलवाचाळ
४८९अनुभवीअननुभवी
४९०अवधानअनवधान
४९१अविभक्तविभक्त
४९२अजस्त्रचिमुकले
४९३अवर्णनीयवर्णनीय
४९४क्रूरप्रेमळ, मायाळू, दयाळू
४९५अपवित्रपवित्र
४९६असंगसंग
४९७अजाणसुजान
४९८कृतज्ञताकृतघ्नता
४९९अपेक्षितअनपेक्षित
५००अव्हेरस्वीकार
५०१अकल्पितकल्पित
५०२अदृश्यदृश्य
५०३अप्रत्यक्षप्रत्यक्ष
५०४अकर्मकसकर्मक
५०५अथांगथांग
५०६आंधळा डोळस
५०७उद्धटनम्र
५०८उतानापालथा
५०९उत्कृष्टनिकृष्ट
५१०उष्णताशितल थंड
५११एकत्रवेगवेगळे
५१२एकअनेक
५१३कोवळेजुने
५१४कौतुकनिंदा
५१५खरेखोटे
५१६खालीवर
५१७ओला सुका
५१८खंडणमंडन
५१९विजयपराभव, पराजय
५२०कर्णमधुरकर्णकटू
५२१कीर्तिअपकीर्ती
५२२कृपाअवकृपा
५२३ओळख अनोळख
५२४कृशस्थूल
५२५कृत्रिमनैसर्गिक
५२६ताजाशिळा
५२७तुटवडाविपुलता
५२८आहे नाही        
५२९आला गेला
५३०थोरलाधाकटा
५३१थोरलहान
५३२दाटविरळ
५३३निर्मळमळका
५३४नाशवंतअविनाशी
५३५नक्कलअसल
५३६निर्भयभित्रा
५३७न्यूनताविपुलता
५३८दुरुस्तनादुरुस्त
५३९दुष्टसुष्ट
५४०देशभक्तदेशद्रोही
५४१चिरकालअल्पकाळ
५४२खोलीउंची
५४३चंचलस्थिर
५४४खोटेपणाखरेपणा
५४५एकमतदुमत
५४६औरसअनौरस
५४७खिन्नप्रसन्न
५४८खुशनाखूष
५४९खोलउथळ
५५०खरेदीविक्री
५५१अथ इति       
५५२खात्रीसंशय
५५३गंभीरअवखळ
५५४ग्रामीणशहरी, नागरिक
५५५अडचण सोय
५५६गुळगुळीतखडबडीत
५५७दरिद्रीधनाढ्य
५५८आता नंतर        
५५९धनीचाकर
५६०धूर्तभोळा
५६१अर्धवट पूर्ण
५६२नरनारी
५६३अमूल्य कवडीमोल
५६४नकारहोकार
५६५नापासपास
५६६निष्कामसकाम
५६७नीतीअनीती
५६८न्यायअन्याय
५६९निरोगीरोगी
५७०नियंत्रितअनियंत्रित
५७१फायदातोटा
५७२बेरीजवजाबाकी
५७३नम्रताउद्धटपणा
५७४दुर्बलबलवान
५७५बुद्धिमानमठ्ठ
५७६भरभराटह्रास
५७७भरतीओहोटी
५७८भाग्यवानभाग्यहीन
५७९निर्भत्सनास्तुती
५८०पापपुण्य
५८१पारदर्शकअपारदर्शक
५८२पुढेमागे
५८३पैलतीरऐलतीर
५८४ऐच्छिकअनैच्छिक
५८५ओवळासोवळा
५८६गच्च, गर्द, दाटविरळ
५८७गरम, उष्णथंड, गार
५८८गरीबश्रीमंत
५८९गरिबीश्रीमंती
५९०गर्वविनय
५९१गुलामीस्वातंत्र्य
५९२गुरुशिष्य
५९३गुणदोष
५९४गोड कडू
५९५गोरा काळा
५९६ग्राहकविक्रेता
५९७ग्राह्यत्याज्य 
५९८घनद्रव
५९९घट्टसैल, पातळ
६००घाऊककिरकोळ
६०१घाणेरडास्वच्छ
६०२चढणेउतरणे
६०३चढूनउतरून
६०४चढउतार
६०५चढाईमाघार
६०६चपळमंद
६०७चविष्टबेचव
६०८चलअचल
६०९चारित्र्यवानचारित्र्यहीन
६१०चिमुकलेअवाढव्य, प्रचंड
६११चूकबरोबर
६१२चिंताग्रस्तचिंतामुक्त
६१३छोटीमोठी
६१४छोटेसेमोठेसे
६१५जरतर
६१६जहालमवाळ
६१७जडहलके
६१८जयपराजय
६१९जमाखर्च
६२०जलदहळू
६२१जगणेमरणे
६२२जवळचीलांबची
६२३जबाबदारबेजबाबदार
६२४जास्त कमी
६२५जाणेयेणे
६२६जागृतनिद्रिस्त
६२७जागरूकनिष्काळजी
६२८जिवंतमृत
६२९जिंकणेहरणे
६३०जीतहार
६३१जेवढातेवढा
६३२जोशकंटाळा
६३३तरुणम्हातारा
६३४ताजेशिळे
६३५ताजीशिळी
६३६तालबेताल
६३७तारकमारक
६३८तीव्रसौम्य
६३९तीक्ष्णबोथट
६४०तिरकेसरळ
६४१तेजीमंदी
६४२तेजस्वीनिस्तेज
६४३इवलेप्रचंड
६४४इकडेतिकडे
६४५इथलीतिथली
६४६इमानीबेइमान
६४७इलाजनाईलाज
६४८इहलोकपरलोक
६४९उगवणेमावळणे
६५०उतरणचढण
६५१उपायनिरुपाय
६५२उदारकंजूष
६५३उजवाडावा
६५४उग्रसौम्य
६५५उष्णथंड, शीतल
६५६उच्चनीच
६५७उचितअनुचित
६५८उपकारअपकार
६५९उन्नतीअवनती
६६०उत्कर्षअपकर्ष
६६१उघडगुप्त
६६२उदयअस्त
६६३उलटसुलट
६६४उगवतीमावळती
६६५उजेडकाळोख
६६६उत्तीर्णअनुत्तीर्ण
६६७ऊनसावली
६६८कळतनकळत
६६९कच्चे पक्के
६७०कबूलनाकबूल
६७१कडकनरम
६७२कच्चापक्का
६७३कळसपाया
६७४कर्कशमधुर, संजुल
६७५कल्याणअकल्याण
६७६कष्टाळूकामचोर
६७७कायदेशीरबेकायदेशीर
Share this Post