वाक्प्रचार

/ मराठी व्याकरण

क्रमांकवाक्प्रचारअर्थ
१अवलंब करणे स्वीकार करणे.
२आनंदाला उधाण येणे  अतिशय आनंद होणे.
३अकांड तांडव करणे  रागाने आदळआपट करणे.
४आनंदाचे भरते येणे  अतिशय आनंद होणे.
५अंग चोरणे अंग रारवून काम करणे.
६आधार देणे  सांभाळ करणे.
७अंग टाकणे शरीराने कृश होणे, रोडावणे.
८आनंदाने डोळे डबडबणे  डोळे आनंदाश्रृंनी भरून येणे.
९अक्कल पुढे करणे  बुद्धीचा भलताच उपयोग करणे.
१०आपल्या पोळीवर तूप ओढणे  साधेल तेवढा स्वतःचाच फायदा करून घेणे.
११अंगावर शेकणे  मोठी हानी शिक्षा म्हणून भोगावी लागणे, हानिकारक होणे.
१२आडवे होणे  निजणे.
१३अंगाचा तीळपापड होणे  अतिशय संताप येणे.
१४आडून गोळी मारणे  स्वतः पुढाकार न घेता दुसयांच्या हातून हवे ते काम करवून घेणे.
१५अंगाची लाही लाही होणे  क्रोधाने क्षुब्ध होणे, मनाचा जळफळाट होणे.
१६आत्मसात करणे  पूर्णपणे माहीत करून घेणे.
१७अंगावर मूठभर मांस चढणे  धन्यता वाटणे.
१८आत्मा जळणे  खूप दुःख होणे.
१९अंगावर रोमांच उभे राहणे (अंगावर काटा उभा राहणे) भीतीने किंवा आनंदाने अंगावर शहारे येणे.
२०आदर सत्कार करणे  मान सन्मान करणे.
२१अंगवळणी पडणे  सवय होणे.
२२आभाळ पेलणे  अशक्य गोष्ट करण्याचा प्रयत्न करणे.
२३अंगावर मास नसणे  कृश होणे, प्रकृती खालावणे, खूप थकणे.
२४आपुलकी वाटणे  प्रेम व आस्था वाटणे.
२५अंग शहारून टाकणे  अंगावर रोमांच उभे राहणे.
२६आपत्याच पायावर घाव घालणे  स्वतःच आपले नुकसान करून घेणे.
२७अंग चोरून बसणे (अंग मारून बसणे)  अवघडून बसणे.
२८आबाळ होणे  दुर्लक्ष होणे, हाल होणे.
२९अंगीकारणे  स्वीकारणे.
३०आयत्या पिठावर रेषा (रेघोट्या) ओढणे  आयत्या मिळालेल्या संपत्तीवर चैन करणे.
३१अंगाचा खुर्दा होणे  शरीराला त्रास होणे.
३२आयुष्य वेचणे  एखाद्या गोष्टीसाठी आयुष्यभर झटणे.
३३अंगावर घेणे  एखाद्या गोष्टीचा स्वीकार करणे.
३४आवळा देऊन कोहळा काढणे  स्वल्प (लहानशी) देणगी देऊन त्याच्या मोबदल्यात दुसयांकडून मोठे कार्य करून घेणे.
३५अंगाचे पाणी पाणी होणे  घाम येणे.
३६आश्रय घेणे  मदत घेणे.
३७अंग मोडून काम करणे  खूप मेहनत करणे.
३८आश्चर्यचकित होणे  आश्चर्याने थक्क होणे.
३९अंग काढून घेणे (अंग काढणे)  अलिप्त राहणे, संबंध तोडणे.
४०आश्चर्याने तोंडात बोट घालणे  फार आश्चर्य वाटणे.
४१अंगाचा भडका उडणे  क्रोधामुळे अंगाची आग आग होणे.
४२आवाज लागणे  प्रसंगाला साजेल असा आवाज गळ्यातून येणे.
४३अंतर देणे  सोडून देणे, त्याग करणे.
४४आश्वासन देणे  कबूल करणे.
४५अंग झाडून मोकळे होणे  संबंध तोडणे.
४६आमूलाग्र बदलणे  संपूर्णपणे बदलणे.
४७अंगात त्राण नसणे  अंगातील शक्ती नाहीशी होणे.
४८आडवे येणे  अडवणे.
४९अंगाने चांगला आडवा असणे  सशक्त असणे.
५०आवाज चढविणे  रागावून खूप मोठ्याने बोलणे.
५१अंगात कापरे सुटणे  भीतीने थरथरणे.
५२आड येणे  अडथळा निर्माण करणे.
५३अंगावर धावून येणे  मारावयास येणे.
५४आहुती देणे  प्राण अर्पण करणे.
५५अंगावर तुटून पडणे  जोराचा हल्ला करणे.
५६आस्वाद घेणे  आनंद लुटणे.
५७अटकेपार झेंडा लावणे  फार मोठा पराक्रम गाजविणे.
५८आव आणणे  खोटा अविर्भाव करणे, उसने अवसात आणणे.
५९अटीतटीने खेळणे  चुरशीने खेळणे.
६०आसमान ठेंगणे होणे  ताठ्याचा कळस होणे (स्वर्ग दोन बोटे उरणे).
६१अठरा विश्वे दारिद्र्य असणे  अतिशय गरिबी असणे.
६२आळा घालणे  नियम लावून देणे, नियंत्रण ठेवणे.
६३अडकित्त्यात सापडणे  पेचात सापडणे, मोठ्या अडचणीत सापडणे.
६४आ वासणे  आश्चर्याने तोंड उघडणे.
६५अडचणींचा डोंगर असणे  अनेक अडचणी येणे.
६६आळोखे पिळोखे देणे  आळस झाडणे.
६७अवाक्षर न काढणे  एकही अक्षर न बोलणे.
६८आळ घालणे  आरोप करणे.
६९अंतःकरण भरून येणे  हृदयात भावना दाटून येणे, भावनानी गहिवरून येणे.
७०इंगा जिरणे  गर्व नाहीसे होणे, खोड मोडणे.
७१अनुमती विचारणे  परवानगी मागणे.
७२इंगा दाखविणे  धाक बसविणे, जरब बसविणे.
७३अंतःकरणाला पाझर फुटणे (अंतःकरण विरघळणे)  दया येणे.
७४इकडचा डोंगर तिकडे करणे  फार मोठे कार्य पार पाडणे.
७५अंतःकरण तीळतीळ तुटणे  अतिशय वाईट वाटणे.
७६इरेला पेटणे  इर्षेने खेळू लागणे.
७७अंतःकरण विदीर्ण होणे  अतिशय दुःख होणे.
७८इशारा देणे  सावधगिरीची सूचना देणे.
७९अंतःकरणाचा कोठा साफ असणे  मन स्वच्छ असणे.
८०इन्कार करणे  नकार देणे.
८१अंतरीचा तळीराम गार होणे  इच्छा तृप्त होणे.
८२इरेस पडणे  एखादी गोष्ट करण्याची जिद्द असणे.
८३अंतर्मुख होणे  खोलवर विचार करणे.
८४इतिश्री करणे  शेवट करणे.
८५अंतर्धान पावणे  नाहीसे होणे.
८६इमानास जागणे  इमान कायम ठेवणे.
८७अंकित राहणे  गुलाम होणे, वश होणे.
८८इकडचे तोंड तिकडे करून टाकणे  अतिशय जोराने थोबाडात मारणे.
८९अंत पाहणे  अखेरची मर्यादा येईपर्यंत थांबणे.
९०इंगळ्या डसणे  मनाला झोंबणे, वेदना होणे.
९१अंथरूण पाहून पाय पसरणे  ऐपतीच्या मानाने खर्च करणे.
९२इहलोक सोडणे  मरणे.
९३अत्तराचे दिवे जाळणे  भरपूर उधळपट्टी करणे.
९४इनमीन साडेतीन  थोडेसे, नगण्य.
९५अद्वा तद्वा बोलणे  एखाद्याच्या मनाला लागेल असे बोलणे.
९६उकळी फुटणे  खूप आनंद होणे.
९७अन्नास जागणे  उपकार स्मरणे, उपकाराची जाणीव ठेवणे.
९८उखळ पांढरे होणे  खूप द्रव्य मिळणे.
९९अनर्थ गुदरणे (ओढवणे)  भयंकर संकट येणे.
१००उखाळ्या पाखाळ्या काढणे  एकमेकांचे उणेदुणे काढणे.
१०१डोळ्यात धूळ फेकणे  सहजा सहजी फसविणे.
१०२कावरा बावरा होणेबाबरने
१०३डोळ्यात स्तुपणे (सलणे)  सहन न होणे.
१०४काळजाचे पाणी पाणी होणेअति दुःखाने मन विदारण होणे
१०५डोळ्यास डोळा लागणे  झोप येणे.
१०६कुत्रा हाल न खाणेअतिशय वाईट स्थिती येणे
१०७डोळ्यात खून चढणे  त्वेश येणे.
१०८कंठस्नान घालनेठार मारणे
१०९डोळे फाटणे  आश्चर्यचकित होणे.
११०कंठशोष करणओरडून गळा सुकवणे उगाच घसाफोड करून खूप समजावून सांगणे े
१११डोळे आनंदाने डबडबून जाणे  डोळयात आनंदाश्रू येणे.
११२कंबर कसणेएखाद्या गोष्टीसाठी हिम्मत करून तयार होणे
११३डोळ्यात प्राण ठेवणे  अंतसमयी आतुरतेने वाट पाहणे.
११४कुंपणानेच शेत खाणेज्यांच्यावर जबाबदारी आहे अशा विश्वासातील माणसाने फसवणे
११५डोळ्यावर कातडे ओढणे  जाणूनबुजून दुर्लक्ष करणे.
११६केसाने गळा कापणेवरकरणी प्रेम दाखवून कप्तान एखाद्याचा घात करणे
११७डोळे सिळून राहणे  एकसारखे एखाद्या गोष्टीकडे बघत राहणे.
११८कोंबडे झुंजवणेदुसऱ्यांचे भांडण लावून आपण मजा पाहणे
११९डोळे दिपविणे (दिपणे)  थक्क करून सोडणे, आश्चर्यचकित होणे.
१२०कोपरापासून हात जोडणेकाही संबंध न राहण्याची इच्छा प्रकट करणे
१२१डोळे पाणावणे  डोळ्यात पाणी येणे, डोळ्यात आनंदाश्रू येणे.
१२२खडा टाकून पहाणेअंदाज घेणे
१२३डोळ्यात प्राण येणे  मरायला टेकणे, अतिशय आतूर होणे.
१२४खसखस पिकणेमोठ्याने हसणे
१२५डोळा लागणे  डुलकी लागणे, झोप लागणे.
१२६खूणगाठ बांधणेनिश्चय करणे
१२७डोळे उघडणे  अनुभवाने शहाणे होणे, सावध होणे, पश्चात्ताप होणे.
१२८खडे चारणेशरण येण्यास भाग पाडणे
१२९डोळे खडकन उघडणे  ताबडतोब खरे काय ते समजणे, जागे होणे.
१३०खडे फोडणेदोष देणे
१३१डोळे भरून येणे  भावना दाटून आल्यामुळे डोळ्यात पाणी येणे.
१३२खापर फोडणेएखाद्यावर निष्कारण ठपका ठेवणे
१३३डोळे भरून पाहणे  समाधान होईपर्यंत पाहणे.
१३४खाजवुन खरुज काढणेमुद्दाम भांडण करू उकरून काढणे
१३५डोळे झाक करणे  दुर्लक्ष करणे.
१३६खाल्ल्याघरचे वासे मोजणेउपकार करणार याचे वाईट चिंतेने
१३७डोळ्यात भरणे  पसंत पडणे.
१३८खो घालनेविघ्न निर्माण करणे
१३९डोळे फुटणे  आंधळे होणे.
१४०गंगेत घोडे न्हानेकार्य तडीस गेल्यावर समाधान वाटणे
१४१डोळे ताणून पाहणे  लक्षपूर्वक पाहणे.
१४२गुण दाखवणेनिर्गुण दाखवून दुर्गुण दाखवणे
१४३डोळे फिरणे  गर्वाने ताठणे.
१४४गुजराण करणेनिर्वाह करणे
१४५डोळे विस्फारून बघणे  आश्चर्याने बघणे.
१४६गाडी पुन्हा रुळावर येणेचुकीच्या मार्गावरून पुन्हा पूर्ववत मार्ग योग्य मार्गाला येणे
१४७डोळ्यात तेल घालून जपणे  अतिशय काळजी घेणे, दक्ष राहणे.
१४८गळ्याशी येणेनुकसानीबाबत अतिरेक होणे
१४९डोळ्यातून आगीच्या ठिणग्या पडणे  अतिशय राग येणे.
१५०गळ्यात पडणेएखाद्याला खूपच भीड घालने
१५१तडास्थ्यापासून सुटणे  तावडीतून सुटणे.
१५२गळ घालनेअतिशय आग्रह करणे
१५३तत्वज्ञान लंगडे पडणे  कोणताही विचार लंगडा (अपुरा) वाटणे.
१५४गळ्यातील ताईतअतिशय प्रिय
१५५तळी भरणे  मदत करणे.
१५६गर्भगळीत होणेअतिशय घाबरणे
१५७तमा न वाटणे  पर्वा न वाटणे. (तमा नसणे)
१५८गळ्यात धोंड पडणेतिचं असताना जबाबदारी अंगावर पडणे
१५९तळी उचलणे  अनेकजण मिळून एखाद्याला अधिकारच्युत करणे.
१६०गाशा गुंडाळणेएकाएकी निघून जाणे एकदम पसार होणे
१६१तदाकार होणे  एकरुप होणे.
१६२घडी भरणेविनाश काळ जवळ येऊन ठेपणे
१६३तारांबळ उडणे  अतिशय घाई होणे, गडबड उडणे.
१६४घर डोक्यावर घेणेअतिशय गोंगाट करणे
१६५ताणून देणे  निवांत झोपणे.
१६६घर धुवून नेणेसर्वस्वी लुबाडणे
१६७तावडीत सापडणे  कचाट्यात सापडणे.
१६८घाम गाळणेखूप कष्ट करणे
१६९तापल्या तव्यावर पोळी भाजून घेणे  मिळालेल्या संधीचा फायदा उठविणे.
१७०घालून-पाडून बोलणेदुसऱ्याच्या मनाला लागेल असे बोलणे
१७१ताकाला जाऊन भांडे लपविणे  एखाद्या गोष्टीबद्दल इच्छा असूनही लज्जेने ती इच्छा नाही असे दाखविणे.
१७२घोडे मारणेनुकसान करणे
१७३ताव चढणे  जोर चढणे, राग येणे.
१७४घोडे पुढे धामटणेस्वतःच्या फायद्यासाठी पुढे सरसावणेे
१७५तावडीतून सुटणे  कचाट्यातून सुटणे.
१७६घोडे पेंड खाणेअडचण निर्माण होणे े
१७७ताळमेळ नसणे  एका गोष्टीचा दुसऱ्या गोष्टीशी काहीही संबंध नसणे.
१७८चतुर्भुज होणेलग्न करणे
१७९ताळ्यावर आणणे  योग्य समज देणे.
१८०चार पैसे गाठीला बांधणेथोडीफार बचत करणे
१८१ताटाखालचे मांजर होणे  अंकित जाणे, लाचार होणे.
१८२चुरमुरे बाळा खात बसणेखजील होणे
१८३ताल (ताळ) सोडणे  घरबंद नसणे.
१८४चारी दिशा मोकळ्या होणेपूर्ण स्वातंत्र्य मिळणे
१८५तारे तोडणे  वेड्यासारखे भाषण करणे.
१८६अग्निदिव्य करणकठीण कसोटीला उतरणेे
१८७तार छेडली जाणे  भावना उत्कटपणे जागृत होणे.
१८८अंगद धरणेलठ्ठ होणे
१८९तांडवनृत्य करणे  थयथयाट करणे. ताप देणे  त्रास देणे.
१९०अटकेपार झेंडा लावणेफार मोठा पराक्रम गाजवला
१९१ताबूत थंडे होणे  आवेश ओसरणे.
१९२अंग काढून घेणेसंबंध तोडणे
१९३तिष्ठत बसणे  वाट पहात बसणे.
१९४अठराविश्वे दारिद्र्य असणेपराकोटीचे दारिद्र्य असणे
१९५तिलांजली देणे  वस्तूवरचा हक्क सोडणे.
१९६अर्धचंद्र देणेहकालपट्टी करणे
१९७तिखटमीठ लावून सांगणे  अतिशयोक्ती करून सांगणे.
१९८अडकित्त्यात सापडणेपेचात सापडणे
१९९तिरपीट उडणे  गोंधळून जाणे.
२००माशा मारणेकोणताही उद्योग न करणे
२०१उघडा पडणे  खरे स्वरूप प्रकट होणे.
२०२मिशीवर ताव मारणेबढाई मारणे
२०३उचल खाणे  एखादी गोष्ट करण्याची अनिवार इच्छा होणे.
२०४मधून विस्तव न जाणेअतिशय वैर असणे
२०५उचल बांगडी करणे  जबरदस्तीने हलविणे.
२०६मूग गिळणेउत्तर न देता गप्प राहणे
२०७उच्चाटन करणे  घालवून देणे, नष्ट करणे.
२०८मधाचे बोट लावणेआशा दाखवणे
२०९उच्छाद मांडणे  उपद्रव देणे.
२१०मनात घर करणे मनात कायमचे राहणे 
२११उचंबळून येणे  भावना तीव्र होणे.
२१२मन मोकळे करणेसुखदुःखाच्या गोष्टी बोलून दाखविणे
२१३उजाड माळरान  ओसाड जमीन.
२१४मनाने घेणेमनात पक्का विचार येणे
२१५उजेड पडणे  मोठे कृत्य करणे.
२१६मन सांशक होणेमनात संशय वाटू लागणे
२१७उल्लेख करणे  उच्चार करणे, सांगणे.
२१८मनावर ठसणमनावर जोरदारपणे बिंबणे
२१९उंटावरून शेळ्या हाकणे  मनापासून काम न करणे.
२२०मशागत करणेमेहनत करून निगा राखणे
२२१उठून दिसणे  शोभून दिसणे, नजरेत भरणे.
२२२मात्रा चालणेयोग्य परिणाम होणे
२२३उत्तेजन देणे  पाठिंबा देणे.
२२४रक्ताचे पाणी करणेअतिशय मेहनत करणे
२२५उतराई होणे  उपकार फेडणे.
२२६राईचा पर्वत करणेशुल्लक गोष्टीला उगाच मोठे स्वरूप देणे
२२७उत्तीर्ण होणे  यशस्वी होणे.
२२८राख होणेपूर्णपणे नष्ट होणे
२२९उत्कंठा असणे  उत्सुक असणे.
२३०राब राब राबणेसतत खूप मेहनत करणे
२३१उदक सोडणे  त्याग करणे.
२३२राम नसणेअर्थ नसणे
२३३उदरी शनी येणे  संपत्तीचा लाभ होणे.
२३४राम म्हणणेशेवट होणे मृत्यू येणे
२३५उदास वाटणे  फार खिन्न वाटणे.
२३६लष्कराच्या भाकर्‍या भाजणेदुसऱ्यांच्या उठाठेवी करणे
२३७उद्धार करणे  प्रगती करणे.
२३८लहान तोंडी मोठा घास घेणेआपणास न शोभेल अशाप्रकारे वरचढपणा दाखवणे
२३९उधाण येणे  चेव येणे, ओसंडून वाहणे, भरती येणे.
२४०लक्ष वेधून घेणेलक्ष ओढून घेणे
२४१उध्वस्त होणे  नाश पावणे.
२४२लक्ष्मीचा वरदहस्त असणेलक्ष्मीची कृपा असणे श्रीमंती असणे
२४३उधळून देणे  पसरून देणे.
२४४लौकिक मिळवणेसर्वत्र मान मिळवणे
२४५उन्मळून पडणे  मुळासकट कोसळून पडणे.
२४६वकील पत्र घेणेएखाद्याची बाजू घेणे
२४७उन्हाची लाही फुटणे (उन्हाचा जाळ पेटणे)  अतिशय कडक ऊन पडणे.
२४८वाट लावणेविल्हेवाट लावणे मोडून तोडून टाकणे
२४९उद्योगात चूर होणे  कामात गुंग असणे, मग्न असणे.
२५०वाटाण्याच्या अक्षता लावणेस्पष्टपणे नाकारले
२५१उतू जाणे  कल्पनेपेक्षाही अधिक असणे.
२५२वठणीवर आणणेताळ्यावर आणणेे
२५३उपासना करणे  पूजा करणे, आराधना करणे.
२५४वणवण भटकणेएखादी गोष्ट मिळविण्यासाठी खूप फिरणे
२५५उपसर्ग होणे  त्रास होणे.
२५६वाचा बसणेएक शब्द येईल बोलता न येणे
२५७उपपादन करणे  बाजू मांडणे.
२५८विचलित होणेमनाची चलबिचल होणे
२५९उपद्व्याप करणे  खूप त्रास सहन करणे.
२६०विसंवाद असणेएकमेकांशी न जमणे
२६१उपदेशाचा डोस पाजणे  उपदेश करणे.
२६२वड्याचे तेल वांग्यावर काढणेएकाचा राग दुस-यावर काढणे
२६३उंबरठा चढणे  प्रवेश करणे.
२६४विडा उचलणेनिश्चय किंवा प्रतिज्ञा करणे
२६५उबगणे  कंटाळा येणे.
२६६वेड घेऊन पेडगावला जाणेमुद्दाम ढोंग करणे
२६७उमाळा येणे  तीव्र इच्छा होणे.
२६८शब्द जमिनीवर पडू न देणेदुसऱ्याच्या इच्छेनुसार लगेच कार्यवाही करणे
२६९उमज पडणे  समजणे.
२७०शहानिशा करणेएखाद्या गोष्टीबाबत चौकशी करून खात्री करून घेणे
२७१उभ्या उभ्या चक्कर टाकणे  सहज जाऊन पाहून येणे.
२७२शिगेला पोचणेशेवटच्या टोकाला जाणे
२७३उराशी बाळगणे  अंतःकरणात जतन करून ठेवणे.
२७४शंभर वर्ष भरणेनाश होण्याची वेळी घेणे
२७५उरापोटावर बाळगणे  सांभाळ करणे.
२७६श्रीगणेशा करणेआरंभ करणे
२७७उरस्फोड करणे  काळीज फाटेपर्यंत कष्ट करणे.
२७८सहीसलामत सुटणेदोष न येता सुटका होणे
२७९उरी फुटणे  अतिशय दुःख होणे.
२८०दगा देणेफसवणे
२८१उरकून घेणे  आटोपणे, संपवणे.
२८२दबा धरून बसणे टपून बसणेे
२८३उलगडा होणे  अगदी स्पष्टपणे समजणे.
२८४दाद मागणेतक्रार करून किंवा गार्‍हाणे सांगून न्याय मागणे
२८५उलटी अंबारी हाती येणे  भीक मागण्याची पाळी येणे.
२८६दात धरणेवैर बाळगणे
२८७उष्ट्या हाताने कावळा न हाकणे  कधी कोणाला काहीही मदत न करणे.
२८८दाढी धरणेविनवणी करणे
२८९उसळी घेणे  जोराने वर येणे.
२९०दगडावरची रेघखोटे न ठरणारे शब्द
२९१उसासा सोडणे  विश्वास सोडणे.
२९२दातांच्या कन्या करणेअनेक वेळा विनंती करून सांगणे
२९३ऊत येणे  अतिरेक होणे, चेव येणे.
२९४दाती तृण धरणेशरणागती पत्करणे
२९५ऊन खाली येणे  सायंकाळ होणे.
२९६दत्त म्हणून उभे राहणेएकाएकी हजर होणे
२९७ऊर दडपणे  अतिशय भीती वाटणे.
२९८दातखिळी बसणेबोलणे अवघड होणे
२९९ऊर भरून येणे  भावना दाटून येणे.
३००ऊर बडवून घेणे  आक्रोश करणे.
३०१कोंडमारा होणे  मन अस्वस्थ होणे.
३०२ऊर फाटणे  अतिशय दुःख होणे.
३०३कोंबडे झुंजविणे दुसऱ्याचे भांडण लावून आपण मजा बघणे.
३०४ऊस मळे फुलणे  ऊसमळे चांगले वाढीस लागणे.
३०५कोणाचा पायपोस कोणाचे पायात नसणे  मोठा गोंधळ होणे.
३०६ऊहापोह करणे  चर्चा करणे (उहापोह करणे).
३०७कौशल्य पणास लावणे  अतिशय चतुराईने काम करणे.
३०८एक घाव दोन तुकडे करणे  ताबडतोब निर्णय घेऊन गोष्ट निकालात आणणे.
३०९कौतुक करणे  तारीफ करणे.
३१०एकजीव होणे  पूर्णपणे मिसळून जाणे.
३११खच्चून जाणे  धीर सुटणे.
३१२एकटक पाहणे  स्थिर नजरेने पाहणे.
३१३खच्चून भरणे  पूर्णपणे भरणे.
३१४एकमत होणे  सर्वांचा सारखा विचार असणे.
३१५खनपटीस बसणे  सारखे एखाद्या गोष्टीच्या मागे लागणे.
३१६एकमेवाव्दितीय असणे  अतुलनीय व सर्वोत्कृष्ठ असणे.
३१७खटू होणे  नाराज होणे.
३१८एका पायावर तयार असणे  फार उत्कंठीत होणे.
३१९खटपट करणे  प्रयत्न करणे.
३२०एकाग्रचित्त होणे  मन केंद्रित करणे.
३२१खजील होणे  लाज वाटणे.
३२२एका वट्टात बोलणे  एका दमात बोलणे.
३२३खडा पहारा होणे  काळजीपूर्वक करणे.
३२४एकेरीवर येणे  भांडायला तयार होणे.
३२५खडसून विचारणे  ताकीद देऊन विचारणे.
३२६एखाद्या वस्तूवर डोळा असणे  एखादी वस्तू प्राप्त करून घेण्याची इच्छा असणे.
३२७खंड नसणे  सतत चालू राहणे.
३२८ओस होणे  रिकामे होणे.
३२९खंड पडणे  मध्येच काही काळ बंद असणे.
३३०ओढ घेणे  आकर्षण वाटणे.
३३१खंत वाटणे  खेद वा दुःख वाटणे.
३३२ओली सुकी करणे  नाणे फेक करून निर्णय घेणे.
३३३खडा टाकून पाहणे  अंदाज घेणे.
३३४ओटीत घालणे  संगोपनासाठी दुसयांच्या हवाली करणे.
३३५खटाटोप चालविणे  प्रयत्न करणे.
३३६ओवाळून टाकणे  तुच्छ समजून फेकून देणे.
३३७खडे चारणे  शरण येण्यास भाग पाडणे, पराभव करणे.
३३८ओक्शा बोक्शी रडणे  खूप रडणे.
३३९खल करणे  खोलवर चर्चा करणे.
३४०औषध नसणे  उपाय नसणे.
३४१खबर नसणे  माहिम नसणे.
३४२औषधालाही नसणे  अजिबात नसणे, मुळीच नसणे.
३४३खस्ता स्थाणे  खूप कष्ट करणे.
३४४ओढ लागणे  तीव्र इच्छा होणे.
३४५खड्यासारखा बाहेर पडणे  निरूपयोगी ठरून वगळला जाणे.
३४६कणीक तिंबणे  खूप मारणे.
३४७खसखस पिकणे  खूप हसणे.
३४८कंठ दाटून येणे  गहिवरून येणे, दुःखाचा आवेग येणे.
३४९खडे फोडणे  दूषण देणे.
३५०खोड मोडणे  एखाद्याची वाईट सवय तीव्र उपायाने घालविणे.
३५१जिवावर बेतणे  जीव धोक्यात येणे.
३५२खोड ठेवणे  दोष ठेवणे.
३५३जिवापाड सांभाळणे  काळजीपूर्वक सांभाळणे.
३५४‘ग’ ची बाधा होणे  गर्व होणे.
३५५जिवापाड श्रम करणे  अतिशय कष्ट करणे.
३५६गजर करणे  एकाच तालात सर्वांनी एकदम जयजयकार करणे.
३५७जिवात जीव घालणे  धैर्य देणे, काळजी नाहीशी होणे.
३५८गणना करणे  समाविष्ट करणे.
३५९जिवाचा धडा करणे  निश्चय करणे.
३६०गढून जाणे  रंगून जाणे.
३६१जिवाची उलाघाल होणे  जीव वालीवर होणे.
३६२गंगार्पण करणे  कायमचे विसरणे.
३६३जिवाला घोर लागणे  खूप काळजी वाटणे.
३६४गाणित पक्के बसणे  ठाम समजूत होणे.
३६५जिवाचा आटापिटा करणे  खूप धडपड करणे.
३६६गतप्राण होणे  मरणे.
३६७जिवाची मुंबई करणे  खूप चैन करणे.
३६८गर्क असणे  गुंग असणे.
३६९जिवाचे रान करणे  अतिशय कष्ट करणे.
३७०गर्क होणे  गढून जाणे.
३७१जिवाला जीव देणे  एखाद्यासाठी प्राण देण्याची तयारी असणे.
३७२गळ घालणे  आग्रह करणे.
३७३जिवावर उठणे  आत्यंतिक नुकसान करण्यास तयार होणे.
३७४गळ्यात पडणे  अतिशय आग्रह करणे.
३७५जिवात जीव येणे  काळजी नाहीशी होऊन पुन्हा धैर्य येणे, हायसे वाटणे.
३७६गंगेत घोडे न्हाणे  एखादे मोठे काम पूर्ण होणे.
३७७जिवाची पर्वा न करणे  प्रत्यक्ष प्राणाचीही फिकीर न करणे.
३७८गहिवरून जाणे  दुःखाने कंठ दाटून येणे.
३७९जिवावर उदार होणे  प्राण देण्यास तयार असणे.
३८०गयावया करणे  दीनवाणी प्रार्थना करणे, विनवणी करणे.
३८१जिवास खाणे  मनाला लागणे.
३८२गडप होणे  नाहीसे होणे.
३८३जिव्हारी लागणे  अतिशय वाईट वाटणे.
३८४गटांगळ्या खाणे  नाकातोंडात पाणी जाऊन जीव घाबरा होणे.
३८५जिद्द असणे  ईर्षा असणे.
३८६गत्यंतर नसणे  नाईलाज असणे, दुसरा उपाय नसणे.
३८७जिंदगी बस्तर होणे  जीवन नष्ट होणे.
३८८गर्भगळीत होणे  अतिशय घाबरणे, भयभीत होणे.
३८९जिभेला पाणी सुटणे  खाण्याची इच्छा होणे.
३९०गमजा करणे  हुशारी मारणे.
३९१जिज्ञासा वाटणे  जाणून घेण्याची तीव्र इच्छा होणे.
३९२गृहीत धरणे  मनात निश्चित कल्पना करणे.
३९३जिवा पलीकडे जपणे  खूप काळाजी घेणे.
३९४गराडा घालणे  वेढा घालणे, घेराव घालणे.
३९५जिवावर येणे  नकोसे वाटणे.
३९६गळा कापणे  विश्वासघात करणे.
३९७जिवात जीव असणे  जिवंत असणे, शरीरात प्राण असणे.
३९८गळा गुंतणे  अडचणीत सापडणे, अडचणीत घालणे.
३९९जिवाचा हिय्या करणे  हिम्मत बांधणे.
४००डोळे थंड होणे  समाधान होणे.
४०१कंठस्नान घालणे  ठार मारणे, शिरच्छेद करणे.
४०२डोळे घालणे  खुणेने सुचविणे.
४०३कच खाणे  माघार घेणे.
४०४डोळ्यांत साठविणे  चौकशी करणे.
४०५कणीक मऊ होणे  मार बसणे.
४०६डोळे वाटेकडे लागणे  आतुरतेने वाट पाहणे.
४०७कट करणे  कारस्थान करणे.
४०८डोळे मिटणे  मृत्यू येणे.
४०९कडुसे पडणे  सायंकाळ होणे.
४१०डोळ्यांच्या खाचा होणे  आंधळे होणे.
४११कटाक्ष टाकणे  एक नजर टाकणे, नजर फिरविणे.
४१२डोळ्यात गंगा यमुना येणे  रडू येणे, अश्रू ओघळणे.
४१३कंठशोष करणे  ओरडून गळा सुकविणे, उगाच घसाफोड करणे.
४१४डोळ्यात प्राण उरणे  अगदी मृत्यू पंथाला लागणे.
४१५कणव येणे  दया येणे.
४१६डोळ्यावर धूर येणे  संपत्ती वगैरे गोष्टीनी उन्माद येणे.
४१७कपाळ फुटणे  दुर्दैव ओढवणे, मोठी आपत्ती कोसळणे.
४१८डोळ्याशी डोळा भिडविणे  नजर भिडविणे.
४१९कपाळमोक्ष होणे  मरणे, नाश पावणे, डोके फुटून मृत्यू येणे.
४२०डोळा असणे  एखादी वस्तू मिळावी अशी इच्छा असणे.
४२१कपाळ उठणे  कपाळ दुखू लागणे.
४२२डोक्यात घोळणे  एक सारखे मनात येणे.
४२३कपाळ ठरणे  नशिबात लिहिण्यासारखी एकादी गोष्ट घडणे.
४२४डोक्यावर खापर फोडणे  एखाद्यावर निष्कारण ठपका ठेवणे.
४२५कपाळ पांढरे होणे  वैधव्य येणे.
४२६डोक्यावर मिरी वाटणे  वरचढ होणे.
४२७कपाळी येणे  नशीबी येणे.
४२८डोके वाजविणे  विचार करणे.
४२९कपाळाला आठ्या पडणे  नाराजी दिसणे.
४३०डोक्याला हात लावून बसणे  चिंताग्रस्त होऊन बसणे.
४३१कपाळी (भाळी) लिहिलेले नसणे  नशिबात नसणे.
४३२डोक्यावर बसविणे  लायकीपेक्षा अधिक मान देणे.
४३३कंबर कसणे (कंबर बांधणे)  हिंमत दाखविणे, तयार होणे.
४३४डोक्यावरचे खांद्यावर येणे  ओझे, कर्ज इ. हलके होणे.
४३५कष्टाने विद्या करणे  परिश्रम करून विद्या संपादन करणे.
४३६डोके टेकणे  हताश होणे.
४३७कपाळावर हात मारणे  दुःख होणे, निराश होणे.
४३८डोके सुन्न होणे  काही एक विचार न सुचणे.
४३९कपाळावर हात लावणे  निराश होणे.
४४०डोक्यात थैमान घालणे  एकच विचार पुन्हा पुन्हा मनात येऊन मन अस्वस्थ होणे.
४४१कःपदार्थ असणे  क्षुल्लक वाटणे.
४४२डोके वर काढणे  उदयास येणे.
४४३कपोतवृत्तीने वागणे  काटकसरीने वागणे.
४४४डोके मारणे  शिरच्छेद करणे.
४४५कपाळाचे कातडे नेणे  सगळया जन्माचे मातेरे करणे.
४४६डोके बधीर होणे  काय करावे ते न सुचणे.
४४७कसोटीस उतरणे  अपेक्षित गोष्ट यशस्वीपणे करून दाखविणे.
४४८डोक्यावरून पाणी फिरणे  एखाद्या गोष्टीचा कळस होणे, परमावधी होणे.
४४९करुणा भाकणे  विनविणे.
४५०अडकित्यात धरणे  अडचणीत टाकणे.
४५१ग्रह सुटणे  संकट दूर होणे.
४५२अद्दल घडणे  शिक्षा मिळणे.
४५३गंडांतर येणे  संकट येणे.
४५४अक्षत देणे  बोलावणे.
४५५गंध नसणे  मुळीच ज्ञान नसणे.
४५६अक्षता पडणे  विवाह उरकणे.
४५७गाई पाण्यावर येणे  डोळ्यात अश्रू उभे राहणे.
४५८अन्न अन्न करणे  अन्नासाठी फिरणे.
४५९गाजावाजा करणे  प्रसिद्धी देणे.
४६०अवतार संपणे  मारणे, स्थित्यंतर होणे.
४६१गाशा गुंडाळणे  एकदम पसार होणे, निघून जाणे.
४६२अळवावरचे पाणी  क्षणभंगूर.
४६३गाडी पुन्हा रुळावर येणे  चुकीच्या मार्गावरून पुन्हा पूर्ववत योग्य मार्गाला येणे.
४६४अमर होणे  कायमची कीर्ती प्राप्त होणे.
४६५गाळण उडणे  फार घाबरणे.
४६६अनिमिषपणे पाहणे  टक लावून पाहणे.
४६७गाठीस असणे  शिल्लक असणे, जवळ असणे. (गाठीला ठेवणे)
४६८अस्वस्थता शिगेला जाणे  अस्वस्थता पराकोटीला पोहोचणे.
४६९गावी नसणे  लक्ष नसणे.
४७०अग्निदिव्य करणे  प्राणांतिक संकटातून जाणे.
४७१गारुड करणे  जादू करणे.
४७२अति परिचयात अवज्ञा  एखाद्याच्या घरी सतत जाण्याने आपले महत्त्व कमी होणे.
४७३गावचा नसणे  काही एक संबंध न दाखवणे.
४७४अरेरावी करणे  मग्रुरीने वागणे.
४७५गाढवाचा नांगर फिरणे  जमीनदोस्त करणे.
४७६अव्हेर करणे  दूर लोटणे.
४७७गाळण होणे  भीतीने गांगरून जाणे.
४७८अनुलक्षून असणे  एखाद्याला उद्देशून असणे.
४७९गाडा वळणावर येणे  सर्व सुरळीत होणे.
४८०अगतिक होणे  उपाय न चालणे, निरुपाय होणे.
४८१गाठ पडणे  भेटणे.
४८२अतिप्रसंग करणे  अयोग्य वर्तन करणे.
४८३गाडी अडणे  कामात अडथळा येणे.
४८४अति तेथे माती होणे  कोणत्याही गोष्टीचा अतिरेक वाईट होणे.
४८५गाल फुगविणे  रूसणे.
४८६आकाश कोसळणे  (आभाळ कोसळणे) फार मोठे संकट येणे.
४८७गिरकी घेणे  स्वतःभोवती वर्तुळाकार फिरणे.
४८८आकाश ठेंगणे होणे  अतिशय गर्व होणे, गर्वाने फार फुगून जाणे.
४८९गिल्ला करणे  गोंधळ करणे.
४९०आकाश पाताळ एक करणे  आरडाओरड करुन गोंधळ घालणे.
४९१गुण दाखविणे  खरे स्वरूप प्रकट करणे.
४९२आकाश फाटणे  चारही बाजूंनी संकटे येणे.
४९३गुंजत असणे  दुमदुमत असणे.
४९४आक्रोश करणे  शोक करणे.
४९५गुजराण करणे  निर्वाह करणे.
४९६आकाशाला गवसणी घालणे  अशक्य गोष्ट करण्याचा प्रयत्न करणे.
४९७गुदगुल्या होणे  आनंदाच्या उकळ्या फुटणे.
४९८आकर्षक असणे  मोह असणे.
४९९गुळणी फोडणे  लपवून ठेवलेली गोष्ट अखेरीस सांगून टाकणे.
५००दुखणे विकोपास जाणे आजार खूप वाढणे.
५०१कानी घालणे  सांगणे, लक्षात आणून देणे.
५०२दूर लाथाडणे  तिरस्कार करणे.
५०३कान लांब होणे  ऐकण्यासाठी उत्सुक असणे, अक्कल कमी होणे (गाढवाचे कान?)
५०४देवाघरी निघून जाणे  निधन पावणे.
५०५काखा वर करणे  आपल्या जवळ काही नाही असे दाखविणे, ऐनवेळी अंग काढून घेणे.
५०६देखभाल करणे  काळजी घेणे.
५०७काळजाचे कोळसे होणे  मनाला अतिशय वेदना होणे.
५०८देश पेटणे  एखादी चळवळ देशभर पसरणे.
५०९काळीज फत्तराचे होणे  अंतःकरणातील दया, माया इ. कोमल भावना नाहीशा होणे.
५१०देहभान विसरणे  स्वतःची जाणीव न राहणे.
५११काकण भर सरस ठरणे  थोडेसे जास्त वा अधिक असणे.
५१२दैना उडणे  दुर्दशा होणे.
५१३कागाळी करणे  तक्रार किंवा गाऱ्हाणे करणे.
५१४सर्वस्व पणाला लावणे सर्व शक्य मार्गांचा अवलंब करणे
५१५कागदी घोडे नाचविणे  ज्याच्या पासून काही लाभ होण्याजोगे नाही अशा लेखनाचा खटाटोप करणे.
५१६साखर पेरणे गोड गोड बोलून आपलेसे करणे
५१७काळे करणे  निघून जाणे.
५१८सामोरे जाणेनिधड्या छातीने संकटास तोंड देणे
५१९कान किटणे  तीच गोष्ट पुन्हा पुन्हा सांगून कंटाळा आणणे.
५२०साक्षर होणेलिहिता-वाचता येणे
५२१कामास येणे  उपयोगी पडणे, लढाईत मारले जाणे.
५२२साक्षात्कार होणेआत्मिक ज्ञान प्राप्त होणे खरेखुरे स्वरूप कळणे
५२३काकदृष्टीने पाहणे  अतिशय बारकाईने पाहणे.
५२४सुताने स्वर्गाला जाणथोडा सुगावा लागताच संपूर्ण गोष्टीचे स्वरूप तर्काने जाणण्याचा प्रयत्न करणे 
५२५कासावीस होणे  व्याकूळ होणे.
५२६सोन्याचे दिवस येणेअतिशय चांगले दिवस येणे
५२७कालवश होणे  मरण पावणे.
५२८सूतोवाच करणेपुढे घडणार्‍या गोष्टींची प्रस्तावना करणे
५२९काडीने औषध लावणे  दुरून दुरून दुसऱ्याचे उपयोगी पडणे.
५३०संधान बांधनेजवळीक निर्माण करणे
५३१काहूर माजणे  विचारांचा गोंधळ होणे.
५३२संभ्रमात पडणेगोंधळात पाडणे
५३३किमया करणे  जादू करणे.
५३४स्वप्न भंगणेमनातील विचार कृतीत न येणे
५३५कित्ता गिरविणे  अनुकरण करणे.
५३६स्वर्ग दोन बोटे उरणेआनंदाने गर्वाने अतिशय फुगून जाणे
५३७किळस वाटणे  शिसारी वाटणे.
५३८हट्टाला पेटणेमुळीच हट्ट न सोडणे
५३९किल्ली फिरविणे  युक्तीने मन बदलणे.
५४०हमरीतुमरीवर येणेजोराने भांडू लागणे
५४१किडून घोळ होणे  कीड लागल्यामुळे खराब होणे.
५४२हरभऱ्याच्या झाडावर चढणेखोटी स्तुती करून मोठेपणा देणे
५४३किंतु येणे  संशय वाटणे.
५४४हस्तगत करणेताब्यात घेणे
५४५कीस काढणे  बारकाईने चर्चा करणे.
५४६हातपाय गळणेधीर सुटणे
५४७कुंपणाने शेत खाणे  विश्वासातील माणसाने फसविणे, रक्षणकर्त्याने भक्षण करणे.
५४८अनावर होणे  भावविवश होणे.
५४९कुत्र्याच्या मोलाने मरणे  मरताना माणूस म्हणून काहीही किंमत न राहणे.
५५०दामटी भरणे  दुखवस्ता होणे.
५५१चैन न पडणे  अस्वस्थ होणे.
५५२दिवस फिरणे  वाईट दिवस येणे.
५५३चोहोंचा आकडा घालणे  प्रशस्तपणे मांडी घालून बसणे.
५५४दिवस पालटणे  चांगले दिवस येणे.
५५५चोख बजावणे  अगदी बरोबर पार पाडणे.
५५६दिग्विजय करणे  स्वतःच्या पराक्रमाने चारी दिशातील लोकांना जिंकणे.
५५७चोरावर मोर होणे  वाईट गोष्टीच्या बाबतीत एखाद्यावर वरकडी करणे.
५५८दिङ्मूढ होणे  काय करावे ते न सुचणे.
५५९चोराला सोडून संन्याशाला सुळी देणे खऱ्या अपराध्यास सोडून निरपराधी व्यक्तीस शिक्षा करणे.
५६०दिरंगाई करणे  उशीर करणे.
५६१चौगडे अडणे  जयजयकार अथवा प्रशंसा होणे.
५६२दिवे लावणे  दुलौकिक संपादन करणे.
५६३चौदावे रत्न दाखविणे  शिक्षा करणे, खूप मार देणे.
५६४दिवसा मशाल लावणे  पैशाची उधळपट्टी करणे.
५६५चौखुर उधळणे  स्वैर सुटणे.
५६६दिवे ओवाळणे  कमी किमतीचा समजणे.
५६७छक्के पंजे करणे  हात चलाखीने फसविणे.
५६८दिव्यत्वचा साक्षत्कार होणे  देवी अनुभव येणे.
५६९छतीसाचा आकडा असणे  मतभेद असणे.
५७०दिव्य करणे  लोकोत्तर गोष्ट करणे.
५७१छाती आनंदाने फुलणे  खूप आनंद होऊन अभिमान वाटणे.
५७२दीनवाणे होणे  काकुळतीला येणे.
५७३छाती करणे  धैर्य दाखविणे.
५७४दीक्षा घेणे  एखादी आचार पद्धती स्वीकरणे.
५७५छाती धडधडणे  खूप भीती वाटणे.
५७६दुधात साखर पडणे  अधिक चांगले घडणे.
५७७छात्र हरवणे  पोरके होणे.
५७८दुःखावर डागण्या देणे  दुःखी माणसाला वाईट वाटेल असे बोलून आणखीन दुःख देणे.
५७९छाती दडपणे  भीती वाटणे.
५८०दुकान काढणे  दुकान सुरू करणे.
५८१छाती न होणे  धीर न होणे, न धजणे, हिंमत न होणे.
५८२दुःखाची छाया पसरणे  सगळीकडे दुःखी वातावरण निर्माण होणे.
५८३छाती दाखवत बसणे  भीती न बाळगता बसणे.
५८४दुवा देणे  एखाद्याचे भले व्हावे असे मनापासून चिंतणे.
५८५छाती फुगणे  अभिमान वाटणे.
५८६दुसरी गती नसणे  दुसरा उपाय नसणे.
५८७छातीला हात लावून सांगणे  खात्रीपूर्वक सांगणे.
५८८दुर्दशा होणे  अत्यंत वाईट अवस्था होणे.
५८९छातीचा कोट करणे  प्राणपणाने संकटाशी मुकाबला करणे.
५९०दुःख वेशीला टांगणे  सर्वांना कळेल असे वागणे.
५९१छातीत कालवायला लागणे  जीव कासावीस होणे.
५९२दुधाचे बळ पणाला लावणे  आईला धन्य वाटणे.
५९३छाप पडणे  मनावर खोल परिणाम होणे.
५९४दुरावा निर्माण करणे  अंतर निर्माण करणे.
५९५छेड काढणे  मुद्दाम चिडविणे.
५९६दुधाचे दात जाऊन पक्के दात येणे  बालपण संपून कुमार अवस्था येणे.
५९७जंगजंग पछाडणे  निरनिराळया रीतीने प्रयत्न करणे.
५९८दुरान्वघे संबंध नसणे  कुठत्याही अर्थाने संबंध नसणे.
५९९जगाचा निरोप घेणे  मरण पावणे.
६००हाय खाणेधास्ती घेणे
६०१खर्ची पडणे  लढाईत मृत्युमुखी पडणे.
६०२कृत कृत्य होणे  धन्यता वाटणे.
६०३खळखळ करणे  हट्ट करणे.
६०४का कू करणे  मागे पुढे पाहणे, काम करण्यास टाळाटाळ करणे.
६०५खरवड काढणे  कान उघडणी करणे.
६०६काटा काढणे  दुःख देणारी गोष्ट काढून टाकणे, समूळ नाहीसे होणे.
६०७खरपूस ताकीद करणे  निक्षून सांगणे.
६०८काडीमोड करणे (देणे)  संबंध तोडणे.
६०९खडी ताजीम देणे  उभे राहून शिस्तीने मानवंदना देणे.
६१०काळझोप घेणे  मृत्यू येणे.
६११खरडपट्टी काढणे  रागावून बोलणे.
६१२काट्याने काटा काढणे  एका शत्रूच्या सहाय्याने दुसया शत्रूचा पराभव करणे.
६१३खाल्ल्या मिठाला जागणे  उपकाराची जाणीव ठेवणे.
६१४काथ्याकूट करणे  व्यर्थ चर्चा करणे.
६१५खाजवून खरुज काढणे  मुद्दाम भांडण उकरून काढणे.
६१६कापूस महाग होणे  कृश होणे.
६१७खांदा देऊन काम करणे  झटून काम करणे.
६१८कान उपटणे  चुकीबद्दल शिक्षा करणे.
६१९खापर फोडणे  दोष देणे.
६२०काढण्या लावणे  दोरीने बांधणे.
६२१खायला काळ अन् भुईत्या भार असणे  स्वतः काही ही काम नकरता दुसऱ्यावर भार होऊन राहणे.
६२२कान टवकारून ऐकणे  अगदी लक्षपूर्वक ऐकणे.
६२३खायला उठणे  असह्य होणे.
६२४कान देणे  लक्षपूर्वक ऐकणे.
६२५खाल्ल्या घरचे वासे मोजणे  उपकार करणाऱ्यांचे वाईट चिंतणे.
६२६कान धरणे  शासन करणे.
६२७खार लागणे  झीज सोसावी लागणे.
६२८कान फुकणे (कान भरणे)  चुकली (चुगली) करणे, चहाड्या करणे, मनात किल्मिश निर्माण करणे.
६२९खाईत पडणे  संकटात किंवा दुःखात पडणे.
६३०कान उघाडणी करणे  खरमरीत उपदेश करणे, कडक शब्दात चूक दाखवून देणे.
६३१खाऊन ढेकर देणे  गिळंकृत करणे.
६३२कानठळ्या बसणे  मोठा आवाज ऐकल्याने काही काळ काहीच ऐकू न येणे.
६३३खा खा सुटणे  खाण्याची एकसारखी इच्छा होणे, अधाशीपणाने खूप खात जाणे.
६३४काना डोळा करणे  दुर्लक्ष करणे.
६३५खिळवून ठेवणे  एकाच जागी स्थिर करून ठेवणे.
६३६कानावर पडणे  सहजगत्या माहीत होणे, ऐकण्याचा योग येणे.
६३७खिळखिळी होणे  मोडकळीला येणे.
६३८कानावर येणे  माहीत असणे, ऐकणे, कळणे.
६३९खुट्ट होणे  अचानक बारीक आवाज होणे.
६४०कानावर हात ठेवणे  नाकबूल करणे, नकारात्मक भूमिका घेणे.
६४१खुळे करणे  वेड लावणे.
६४२कानोसा घेणे  दूरवरचे लक्षपूर्वक ऐकणे, चाहूल घेणे.
६४३खूणगाठ बांधणे  पक्के ध्यानात ठेवणे.
६४४कानीकपाळी ओरडणे  वारंवार बजावून सांगणे.
६४५खो घालणे  अडचण आणणे, विघ्न निर्माण करणे.
६४६कास धरणे  आश्रय घेणे.
६४७खो खो हसणे  हसू न आवरणे, जोर जोराने हसणे.
६४८कानाशी लागणे  चहाड्या करणे.
६४९खोर्‍याने पैसे ओढणे  पुष्कळ पैसे मिळविणे.
६५०कानाला खडा लावणे  पुन्हा एखादी चूक न करण्याचा निश्चय करणे, धडा शिकणे.
६५१तिळपापड होणे  अंगाचा संताप होणे.
६५२अत्तराचे दिवे लावणेभरपूर उधळपट्टी करणे
६५३तुटून पडणे  निकाराचा हल्ला करणे, जोराने कामास लागणे.
६५४आकाशाची कुराडआकस्मिक संकट
६५५तुणतुणे वाजवणे  क्षुल्लक गोष्ट पुन्हा पुन्हा सांगत सुटणे.
६५६अन्नास जागणेउपकाराची आठवण ठेवणे
६५७तुच्छ लेखणे  हलके मानणे, कमी मानणे.
६५८अन्नास मोताद होणेआत्यंतिक दारिद्र्यात जगणे
६५९तुच्छतेने पाहणे  तिरस्काराने पाहणे.
६६०अन्नास लावणेउपजीविकेचे साधन मिळवून देणे
६६१तूट येणे  नुकसान होणे.
६६२अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे होणेथोड्याशा यशाने चढून जाणे
६६३तेळपट येणे  नाश होणे.
६६४आकांडतांडव करणेरागाने आदळआपट करणे
६६५त्रेधा तिरपीट उडणे  धांदल उडणे.
६६६आकाश ठेंगणे होणेअतिशय आनंद होणे
६६७त्रेधा उडणे  हाल होणे.
६६८आकाश पाताळ एक करणेफार मोठ्याने आरडाओरड करून थैमान घालने
६६९तोरा मिरविणे  दिमाख दाखविणे.
६७०आकाश पाटणेचारी बाजूंनी संकटे येणे
६७१तोलास तोल देणे  बरोबरी करणे.
६७२आकाशाला गवसणी घालनेआवाक्याबाहेरची गोष्ट करण्याचा प्रयत्न करणे
६७३तोफ डागणे  रागावून खूप बोलणे, तोफेतून गोळे सोडणे.
६७४आगीत तेल ओतणेभांडण किंवा वाद विकोपाला जाईल असे करणे
६७५तोल सुटणे  ताबा सुटणे.
६७६आज लागणेझळ लागणे
६७७तोफेच्या तोंडी देणे  संकाटात लोटणे.
६७८आपल्या पोळीवर तूप ओढणेस्वतःचा फायदा करून घेणे
६७९तोड नसणे  उपाय नसणे.
६८०आभाळ कोसळणेएकाएकी फार मोठे संकट येणे
६८१तोडगा काढणे  मार्ग शोधून काढणे. (तोड काढणे)
६८२उखळ पांढरे होणेपुष्कळ फायदा होणे
६८३तोंड टाकणे  वाटेल ते बोलणे.
६८४इतिश्री करणेशेवट करणे
६८५तोंड गोड करणे  आनंद व्यक्त करण्यासाठी गोड पदार्थ खायला देणे.
६८६उखाळ्या-पाखाळ्या काढणेएकमेकांची उणीदुणी काढणे किंवा दोष देणे
६८७तोंड शिवणे (मूग गिळून गप्प)  गप्प राहणे, काही न बोलणे.
६८८उचलबांगडी करणेएखाद्याला जबरदस्तीने हलवणे
६८९तोंड देणे  सामना करणे, झुंजणे.
६९०विरोध दर्शवणेप्रतिकार करणे
६९१तोंडात काही न राहणे  माहीत असलेली गोष्ट मनात ठेवता न येणे.
६९२प्रस्ताव ठेवणेठराव मांडणे
६९३तोंडाचा पट्टा सुरु करणे  एक सारखे बोलत राहणे.
६९४यक्षप्रश्न असणेमहत्त्वाची गोष्ट असणे
६९५तोंडचे पाणी पळणे  अतिशय घाबरणे, भयभीत होणे.
६९६उन्हाची लाही फुटणेअतिशय कडक ऊन पडणे
६९७तोंडाची वाफ दवडणे  निष्फळ बोलणे.
६९८उन्मळून पडणेमुळासकट कोसळणे
६९९तोंडात बोट घालणे  आश्चर्य वाटणे, अश्चर्यचकित होणे.
७००उंबराचे फूलक्वचित भेटणारी व्यक्ती
७०१तोंडाला पाने पुसणे  चांगलेच फसविणे, दगा देणे.
७०२उध्वस्त होणेनाश पावणे
७०३तोंडाला पाणी सुटणे  हाव निर्माण होणे, लोभ उत्पन्न होणे.
७०४उदक सोडलेएखाद्या वस्तूवरील आपला हक्क सोडून देणे
७०५तोंडावाटे ब्र न काढणे  एक ही शब्द न उच्चारणे.
७०६उंटावरून शेळ्या हाकणेमनापासून काम न करणे दूरवरून निर्देश देणे स्वतः सामील न होता सल्ले देणे
७०७तोंड लागणे  युद्धास सुरुवात होणे.
७०८प्राप्त करणेमिळवणे
७०९तोंड सोडणे  अपशब्द बोलणे, वाटेल तसे बोलणे.
७१०गुमान काम करणेनिमूटपणे काम करणे
७११तोंडाला कुलूप लावणे  एकदम गप्प बसणे.
७१२सारसरंजाम असणेसर्व साहित्य उपलब्ध असणे हाडीमांसी भिनने अंगात मुरणे
७१३तोंडात शेण घालणे  समाजात छिःथू होणे, फजिती होणे.
७१४स्तंभित होणेआश्चर्याने स्तब्ध होणे
७१५तोंडावर येणे  अगदी जवळ येणे.
७१६मान्यता पावणेसिद्ध होणे
७१७तोंड काळे करणे  दृष्टीआड होणे, नाहीसे होणे.
७१८तोंडून अक्षरं न फुटणेघाबरून न बोलणे
७१९तोंडाला मिठी बसणे  वीट येणे, कंटाळा येणे.
७२०कहर करणेअतिरेक करणे
७२१तोंड गोरेमोरे होणे  ओशाळणे.
७२२कोडकौतुक होणेलाड होणे
७२३तोंड चुकविणे  तोंड लपविणे.
७२४अपूर्व योग येणेदुर्मिळ योग येणे
७२५तोंड रंगविणे  मारणे.
७२६रुची निर्माण होणेगोडी निर्माण होणे
७२७तोंडी लागणे  उलट उत्तर देणे.
७२८गुण्यागोविंदाने लहानेप्रेमाने एकत्र रहाणे
७२९तोंडी खीळ पडणे  तोंड बंद होणे.
७३०कसून मेहनत करणेखूप नेटाने कष्ट करणे
७३१तोंडास तोंड लागणे  भांडणाला सुरवात करणे.
७३२कसं लावणेसामर्थ्य पणाला लावणे
७३३तोंड फिरविणे  नाराजी प्रकट करणे.
७३४वरदान देणेकृपाशीर्वाद देणे
७३५तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार  मुकाय्याने दुःख सहन करणे.
७३६आत्मसात करणेमिळवणे अंगी बाणवणे
७३७तोंड आवरणे  गप्प बसणे.
७३८रियाज करणेसराव करणे
७३९तोंडावाटे ब्र काढण्याची चोरी असणे  एकही शब्द उच्चारण्याची सोय नसणे.
७४०पाठिंबा देणेदुजोरा देणे
७४१तोंडावर सांगणे  समक्ष सांगणे.
७४२चेहरा खोलनेआनंद होणे
७४३तोंडास तोंड देणे  प्रत्युत्तर करून भांडण वाढविणे.
७४४छाननी करणेतपास करणे
७४५तोंड सुख घेणे  यथेच्छ बोलणे.
७४६अवाक होणेआश्चर्यचकित होण
७४७तोंड सुरु होणे  बोलणे सुरू होणे.
७४८ओढा असणेकल असणे
७४९तोंड सांडणे  अमर्याद बोलणे.
७५०तोंडाचे बोळके होणे  तोंडातले दात पडणे.
७५१प्रतिष्ठान लाभणेमान मिळवणे
७५२तोंडावर तुकडा टाकणे  गप्प बसावे म्हणून थोडेसे काही देणे.
७५३डाव येणेखेळात राज्य येणे
७५४तोंडावर हात फिरविणे  गोड बोलून फसविणे.
७५५मात करणेविजय मिळवणे
७५६तोंड धरणे  बोलण्याची मनाई करणे.
७५७सहभागी होणेसामील होणे
७५८तोंड दिसणे  बोलणारा वाईट ठरणे.
७५९फिदा होणेखुश होणे
७६०तोंड दाबणे  उलट बोलू न देणे.
७६१दिशा फुटेल तिकडे पडणेसैरावैरा पळणे
७६२तोंड घालणे  दोघांच्या संभाषणात तिसऱ्याने बोलू लागणे.
७६३ओक्साबोक्शी रडणेमोठ्याने आवाज करत रडणे
७६४तोंड पहात बसणे  विवंचनेत पडणे.
७६५हवालदील होणेहताश होणे
७६६तोंड वाजविणे  बडबडणे.
७६७मनावर बिंबवणेमनावर ठसवणे
७६८तोंड करणे  रागावणे.
७६९धुडगूस घालनेगोंधळ घालून करणे
७७०तोंडघशी पाडणे  फशी पडणे, जाळ्यात अडकणे, विश्वासघात करणे.
७७१सपाटा लावणेएक सारखे वेगात काम करणे
७७२तोंड उतरणे  तोंड निस्तेज दिसणे.
७७३किरकिर करणेएखाद्या गोष्टीबाबत सतत तक्रार करणे
७७४तोंड उजळ करणे  कलंक काढून टाकणे, कीर्ती मिळविणे.
७७५खळखळ करणेनाखुशीने सतत नकार देणे टाळाटाळ करणे
७७६तोंड आंबट करणे  निराशेमुळे तोंड वाईट करणे.
७७७मोहाला बळी पडणेएखाद्या गोष्टीच्या आसक्ती मध्ये वाहून जाणे
७७८तोंड पसरणे  याचना करणे.
७७९हाऊस मागवणेआवड पुरवून घेणे
७८०तोंड पूजा करणे  खोटी स्तुती करणे.
७८१रस असणेअत्यंत आवड असणे
७८२थयथय नाचणे  अधीरपणे नाचणे.
७८३राबता असणेसतत ये-जा असणे
७८४थक्क होणे  आश्चर्य वाटणे, चकित होणे.
७८५फंदात न पडणेभानगडीत न अडकणे
७८६थंडा फराळ करणे  काही न खाता राहणे.
७८७नाव कमावणेकीर्ती मिळवणे
७८८थांग न लागणे  कल्पना न येणे.
७८९पाळी येणेवेळे येणे
७९०थुंकी झेलणे  हांजी हांजी करणे, सुशामत करणे.
७९१डोळे फिरलेखूप घाबरणे
७९२थेर करणे  वाईट गोष्ट करणे.
७९३देखभाल करणेजतन करणे
७९४थैमान घालणे  आरडाओरड करणे.
७९५रवाना होणेनिघून जाणे
७९६थोपवून धरणे  थांबवून ठेवणे.
७९७प्रत्यय येणेप्रचीती येणे
७९८थोबाड रंगविणे  तोंडात मारणे.
७९९निद्राधीन होणेझोपणे
८००थोतांड निर्माण करणे  लबाडीने खोट्या गोष्टी करणे.
८०१कट करणेसख्य नसणे मैत्री नसणे
८०२थोबाड फोडणे  तोंडात मारणे.
८०३कारवाया करणेकारस्थाने करणे
८०४तोंडाला पाणी सुटणेलालसा उत्पन्न होणे
८०५नाक मुठीत धरणेअगतिक होणे
८०६त्राटिकाकजाग बायको
८०७हीच काय दाखविणेबळ दाखवून किंमत लक्षात आणून देणे
८०८तोंडात बोट घालनेआश्चर्यचकित होणे
८०९कानशिलं ची भाजी होणेमारून मारून कानशिलांच्या आकार बदलणे
८१०तोंड ढाकणेबोलणे
८११पुनरुज्जीवन करणेपुन्हा उपयोगात आणणे
८१२तोंडावाटे ब्र न काढणेएकही शब्द न उच्चारणे
८१३निष्प्रभ करणेमहत्व कमी करणे
८१४थांब न लागणेकल्पना न येणे
८१५अट्टहास करणेआग्रह धरणे
८१६थुंकी झेलणेखुशामत करण्यासाठी लाचारी पत्करणे
८१७बळ लावणेशक्ती खर्च करणे
८१८उष्टे हाताने कावळा न हाकणकधी कोणाला यत्किंचितही मदत न करणे
८१९हुडहुडी भरणेथंडी भरणे
८२०एक घाव दोन तुकडे करणेताबडतोब निर्णय घेऊन गोष्ट निकालात काढणे
८२१सही ठोकणे निश्चित करणे
८२२अंगावर काटे उभे राहणेभीतीने अंगावर शहारे येणे
८२३माशी शिंकणे अडथळा येणे
८२४अंगावर मूठभर मांस चढणेधन्यता वाटणे
८२५तजवीज करणे तरतूद करणे
८२६अंगाचा तिळपापड होणेअतिशय संताप येणे
८२७प्रतिबंध करणे अटकाव करणे
८२८अंथरूण पाहून पाय पसरणेएपती नुसार खर्च करणे
८२९जळफळाट होणे रागाने लाल होणे
८३०कणिक तिंबणेखूप मार देणे
८३१डोक्यावर घेणे अति लाड करणे
८३२कपाळ फुटणेदुर्दैव ओढवणे
८३३देणे-घेणे नसणे संबंध नसणे
८३४कपाळमोक्ष होणेमरण पावणे
८३५बस्तान ठोकणे मुक्काम ठोकणे
८३६काण फुंकणेदुसऱ्याच्या मनात किल्मिष निर्माण करणे
८३७आभाळाला कवेत घेणेमोठे काम साध्य करणे
८३८कागदी घोडे नाचवणेलेखनात शूरपणा दाखविणे
८३९आतल्या आत कुढणे मनातल्या मनात दुःख करणे
८४०कानावर हात ठेवणेमाहीत नसल्याचा बहाणा करणे
८४१अंगाची लाही होणेखूप राग येणे
८४२कानउघाडणी करणेक** शब्दात चूक दाखवून देणे
८४३समरस होणेगुंग होणे
८४४काका वर करणेआपल्याजवळ काही नाही असे दाखवणे
८४५देखरेख करणेराखण करणे
८४६कानाडोळा करणेदुर्लक्ष करणे
८४७उपोषण करणेलंघन करणे उपाशी राहणे
८४८कायापालट होणेस्वरूप पूर्णपणे बदलणे
८४९भंडावून सोडलेत्रास देणे
८५०काट्याने काटा काढणेका शत्रूच्या सहाय्याने दुसर्‍या शत्रूचा पराभव करणे
८५१काट्याचा नायटा होणेशुल्लक गोष्टीचा भयंकर परिणाम होणे
८५२झेप घेणे  काही अंतरावरून उडी टाकणे.
८५३चटका बसणे  फार दुःख होणे.
८५४झेंडा फडकविणे  विजय मिळविणे.
८५५चहा असणे  आस्था असणे.
८५६झेंडा नाचविणे  मोठे कृत्य केले असे जाहीर करणे.
८५७चकाय्या पिटणे  गप्पा गोष्टी करणे.
८५८झोप उडविणे  अस्वस्थ करुन सोडणे.
८५९चकार शब्द ही न काढणे  जराही न बोलणे.
८६०झोट धरणी होणे  मारामारी होणे.
८६१चहा करणे  वाहवा करणे.
८६२झोप उडणे  अतिशय भयभीत होणे.
८६३चन्हाट वळणे  कंटाळा आणण्याजोगी गोष्ट सांगणे.
८६४टक लावून पाहणे  बारीक नजरेने न्याहाळणे, एकसारखे रोखून पाहणे.
८६५चटणी उडविणे  नाश करणे.
८६६टकामका (टकमका) पाहणे  चकित होऊन पाहणे.
८६७चढाओढ सुरू होणे  स्पर्धा लागणे.
८६८टंगळमंगळ करणे  काम टाळणे, कामचुकारपणा करणे.
८६९चंदन करणे  नाश करणे.
८७०टक्केटोणपे खाणे  ठेचा खाणे, चांगल्या वाईट अनुभवाने शहाणपण येणे.
८७१चक्री गुंग होणे  अक्कल गुंग होणे.
८७२ट, फ करणे  अक्षर ओळख होणे.
८७३चालून जाणे  हल्ला करणे.
८७४ट ला ट जुळविणे  अक्षराला अक्षर जुळविणे.
८७५चाकांवर पट्टा चढणे  वेग येणे
८७६टकाटका पाहणे  एकासारखे लक्ष देऊन पाहणे.
८७७चारांचा पोशिंदा असणे  कर्ता पुरुष असणे
८७८टाहो फोडणे  मोठ्याने आकांत करणे.
८७९चार पैसे गाठीला बांधणे  थोडी फार बचत करणे
८८०टाके ढिले होणे  अतोनात श्रमामुळे कोणतेही काम करण्याची अंगी ताकद न राहणे.
८८१चारी दिशा मोकळ्या होणे  पूर्ण स्वातंत्र्य असणे.
८८२टाकीचे घाव सोसणे  त्रास सहन करणे.
८८३चालत्या गाड्याला (गाडीस) खीळ घालणे  व्यवस्थित चाललेल्या कामात व्यत्यय येणे.
८८४टाकून बोलणे  लागेल असे बोलणे.
८८५चालना देणे  प्रोत्साहन देणे.
८८६टाळूवर मिया वाटणे  अंमल गाजविणे.
८८७चाहूल लागणे  माहीत होणे.
८८८टाचा घासणे  चरफडणे.
८८९चाड असणे  जाणीव असणे.
८९०टाप असणे  हिंमत असणे.
८९१चाड न वाटणे  जाणीव नसणे.
८९२टिवल्या बावल्या करणे  कसातरी वेळ घालविणे.
८९३चांदी उडणे  त्रेघा उडणे.
८९४टुरटुर लावणे  थोडा वेळ कर्तृत्वाची ऐट मिरविणे.
८९५चालना मिळणे  गती मिळणे.
८९६टेकू देणे  पाठिंबा देणे.
८९७चाळा लावणे  नाद लावणे.
८९८टेकीला येणे  दमणे, थकणे, त्रासून जाणे.
८९९चारी मुंड्या चीत होणे  संपूर्ण पराभव होणे.
९००टेंभा पाजळणे  डौल मारणे.
९०१चार हात दूर असणे  एकाद्या गोष्टीपासून हेतू पुरस्सर दूर राहणे.
९०२पाणी मुरणेकपटाने काहीतरी लपवून ठेवणे गुप्त कट शिजवत असणे
९०३ताटकळत उभे राहणेवाट पाहणे
९०४पाणी पाजणेपराभव करणे
९०५खंड न पडणेएखादे कार्य करताना मध्ये न थांबणे
९०६पाणी सोडणेआशा सोडणे
९०७समजूत काढणेसमजावणे हेवा वाटणे
९०८पदरात घेणेस्वीकारणे
९०९मत्सर वाटणेकाळजी घेणे
९१०पदरात घालनेसुख पटवून देणे स्वाधीन करणे
९११चिंता वाहनेआस्था असणे
९१२पाचवीला पुजणेत्रासदायक गोष्टींची कायमची सोबत असणे
९१३बडेजाव वाढवणेप्रौढी मिरवणे
९१४पाठ न सोडणेएखाद्या गोष्टीचा पिच्छा पुरवणे
९१५वंचित रहाणेएखादी गोष्ट न मिळणे
९१६पाढा वाचणे सविस्तर हकीकत सांगणे
९१७भरभराट होणेप्रगती होणे समृद्धी होणे
९१८पादाक्रांत करणेजिंकणे
९१९बांधणी करणेरचना करणे
९२०पाण्यात पाहणेअत्यंत द्वेष करणे
९२१कटाक्ष असणेकल असणे
९२२पराचा कावळा करणेमामुली गोष्टीला भलतेच महत्त्व देणे
९२३भर असणेजोर असणे
९२४पाऊल वाकडे पडणेवाईट मार्गाने जाणे
९२५पुढाकार घेणेनेतृत्व करणे
९२६पायाखाली घालनेपादाक्रांत करणे
९२७हातभार लावणेसहकार्य करणे
९२८पुंडाई करणेदांडगाईने वागणे
९२९कणव असणेआस्था किंवा करून असणे
९३०पाठ दाखवणेपळून जाणे
९३१गढून जाणेमग्न होणे गुंग होणे
९३२पायमल्ली करणेउपमर्द करणे
९३३काळ्या दगडावरची रेघखोटे न ठरणारे शब्द
९३४पोटात कावळे काव काव करणेअतिशय भूक लागणे
९३५मिशांना तूप लावणेउगीच ऐट दाखवणे
९३६पोटात घालनेक्षमा करणे
९३७अंगाला होणेअंगाला छान बसणे
९३८पोटात शिरणेमर्जी संपादन करणे
९३९अंगी ताठा भरणेमग्रुरी करणे े
९४०पोटावर पाय देणेउदर निर्वाहाचे साधन काढून
९४१बाजार गप्पानिंदानालस्ती
९४२पदरमोड करणेदुसऱ्यासाठी स्वतःचा पैसा खर्च करणे
९४३धिंडवडे निघणेफजिती होणे
९४४पोटाला चिमटा घेणेपोटाला न खाता राहणे
९४५कच्छपी लागणेनादी लागणे
९४६चौदावे रत्न दाखवणेमार देणे
९४७कुणकुण लागणेचाहूल लागणे
९४८जमीनदोस्त होणेपूर्णपणे नष्ट होणे
९४९डोळे लावून बसणेखूप वाट पाहणे
९५०जंग जंग पछाडणेनिरनिराळ्या रीतींनी प्रयत्न करणे कमालीचा प्रयत्न करणे
९५१जीवाची मुंबई करणेअतिशय चैनबाजी करणे
९५२जिभेला हाड नसणेवाटेल ते बेजबाबदार पणे बोलणे जिवात जिव येणे काळजी नाहीशी होऊन पुन्हा धैर्य येणे
९५३धारवाडी काटाबिनचूक वजनाचा काटा
९५४जीव भांड्यात पडणेकाळजी दूर होणे
९५५अठरा गुणांचाखंडोबा लबाड माणूस
९५६जीव की प्राण असणे  प्राणाइतके प्रिय असणे.
९५७गळ्याशी येणे  नुकसानी बाबत अतिरेक होणे.
९५८जीव खाली पडणे  काळजीतून मुक्त होणे.
९५९गळ्यात धोंड पडणे  इच्छा नसताना जबाबदारी अंगावर पडणे.
९६०जीव खालीवर होणे  अतिशय काळजी वाटणे, अत्यंत अस्वस्थ वाटणे.
९६१गळी उतरणे  पटणे.
९६२जीव गहाण ठेवणे  कोणत्याही त्यागास तयार असणे, सर्वस्व अर्पण करणे.
९६३गवन्या मसणात जाणे  मृत्यूकाल जवळ असणे.
९६४जीव घेऊन पळणे  प्राणाच्या रक्षणासाठी पळणे.
९६५गळ्याशी पाणी लागणे  पराकाष्ठेचे कर्ज होणे.
९६६जीव टांगणीला लागणे  चिंताग्रस्त होणे, अतिशय काळजी वाटणे.
९६७गळा भरून येणे  गहिवरून येणे.
९६८जीव तीळतीळ तुरणे  एखाद्या गोष्टीसाठी तळमळणे, खूप हळहळ वाटणे.
९६९गहजब करणे  फार बोभाटा करणे.
९७०जीव धोक्यात घालणे  संकटात उडी घेणे.
९७१गळा काढून रडणे  मोठा आवाज काढून रडणे.
९७२जीव थोडा थोडा होणे  अतिशय काळजी वाटणे.
९७३गळून पडणे  मरणे.
९७४जीव असणे  प्रेम असणे.
९७५गप्प राहणे  काहीही न बोलणे.
९७६जीव मेटाकुटीस येणे  त्रासाने अगदी कंटाळून जाणे.
९७७गडगडून हसणे  मोकळ्या मनाने हसणे.
९७८जीव भांड्यात पडणे  काळजी दूर होणे.
९७९गम खाणे  धीर धरणे.
९८०जीवदान देणे  वाचविणे.
९८१गळ्याला कोरड पडणे  अतिशय घाबरणे.
९८२जीवनज्योत विझणे  मरण पावणे, आयुष्य संपणे.
९८३गम्य असणे  थोडेसे ज्ञान असणे.
९८४जीव पाण्यात पडणे  शांत होणे.
९८५गदगदून येणे  अंतःकरण भरून येणे.
९८६जीव ओतणे  मनापासून एखादे काम करणे.
९८७गळा धरणे  मारावयात प्रवृत्त होणे.
९८८जीव कासावीस होणे  जीव तळमळणे.
९८९गळा काढणे  रडणे.
९९०जीव लावणे  लळा लावणे.
९९१गळ्यात येणे  जबरदस्तीमुळे एखादी गोष्ट स्वीकारणे.
९९२जीवन सर्वस्व देणे  संपूर्ण आयुष्य अर्पण करणे.
९९३गळ्यात गळा घालणे  अलिंगन देणे. गय करणे.  क्षमा करणे.
९९४जीव अर्धा होणे  भयभीत होणे.
९९५गलित गात्र होणे  शरीराचा अवयव न अवयव थकणे.
९९६जीव झाडामाडात असणे  झाडामाडाविषयी विलक्षण जिव्हाळा वाटणे.
९९७गळी पडणे  एखाद्याच्या मागे लागणे.
९९८जीव कानात गोळा करणे  सर्व शक्ती कानात केंद्रित करून ऐकणे.
९९९गहाण ठेवणे  कर्जाऊ घेतलेल्या पैशाबद्दल सावकाराकडे (बँकेत) एकादी मौल्यवान वस्तू ठेवणे.
१०००जीव अधीर होणे  उतावीळ होणे.
१००१गळ्यात माळ घालणे  विजय मिळविणे, विवाह होणे.
१००२जीव ओवाळून टाळणे  अतिशय प्रेम करणे.
१००३गळ्याला फास लागणे  प्राणघातक संकटात सापडणे.
१००४जीव गोळा होणे  कासावीस होणे.
१००५गंडा बांधणे  शिष्य होणे.
१००६घाव घालणे  प्रहार करणे.
१००७जीव नकोसा होणे  त्रासणे, कंटाळून जाणे.
१००८घाला घालणे  हल्ला करणे.
१००९जीव मुठीत घेणे  अंतःकरण धडधडत असणे.
१०१०घात होणे  नाश होणे.
१०११जीभ लांब करून बोलणे  वरिष्ठांशी मर्यादेच्या बाहेर बोलणे.
१०१२घालून पाडून बोलणे दुसऱ्याला  लागेल असे बोलणे.
१०१३जीभ चावणे (पाघळणे)  एखादी गोष्ट बोलायची नसताना बोलून जाणे.
१०१४घोडे मारणे  नुकसान करणे.
१०१५जेरीस आणणे  शरण यायला भाग पाडणे.
१०१६घोडे मध्येच अडणे  प्रगतीत खंड पडणे.
१०१७जेवणावर हात मारणे  भरपूर जेवणे.
१०१८घोडे थकणे (घोडे दामटणे)  उद्योग धंदा मंदावणे.
१०१९जोडे फाटणे  खेटे घालणे.
१०२०घोडे पुढे ढकलणे  स्वतःच्या फायद्यासाठी पुढे सरसावणे.
१०२१जेर करणे  कैद करणे.
१०२२घोडे पेंड खाणे  अडचण निर्माण होणे.
१०२३जो जो करणे  निजविणे.
१०२४घोडा मैदान जवळ असणे  एखाच्या गोष्टीबाबत कसोटीची वेळ जवळ येणे.
१०२५जोखडात बांधणे  बंधनात बांधणे.
१०२६घोर लागणे  काळजी निर्माण होणे.
१०२७जोम येणे  शक्ती येणे.
१०२८घोटाळा होणे  गोंधळ होणे, गडबड होणे.
१०२९जोपासना करणे  काळजीपूर्वक संगोपन करणे.
१०३०घोषित करणे  जाहीर करणे.
१०३१ज्योत पेटवणे  भावना चेतावणे.
१०३२घोळ घालणे  त्वरित निर्णय न घेता विचार करीत बसणे.
१०३३ज्योतीसम जीवन जगणे  हुतात्मे स्वतः नष्ट होतात व दुसऱ्याचे  कल्याण साधतात तसे करणे.
१०३४घोरपड येणे  संकट येणे.
१०३५झडप घालणे  अचानक उडी मारणे.
१०३६घोरपडी सारखे चिकटणे  न थकता चिवटपणे काम करीत राहणे.
१०३७झळ लागणे (पोहोचणे)  एखाद्या गोष्टीचा थोडाफार परिणाम भोगावा लागणे.
१०३८चक्कर मारणे  सहज फिरायला जाणे.
१०३९झटापट करणे  झगडणे.
१०४०चतुर्भुज होणे  लग्न होणे, कैद होणे.
१०४१झाडून नेणे  जवळ असलेले सर्व नेणे.
१०४२चकीत करणे  थक्क करणे, आश्चर्य वाटायला लावणे.
१०४३झिंग चढणे  नशा चढणे.
१०४४चंग बांधणे  निश्चय करणे, निर्धार करणे.
१०४५झक मारणे  मूर्खपणा करणे.
१०४६चढवून ठेवणे  एखाद्याला वाजवीपेक्षा जास्त महत्व देणे.
१०४७झक मारीत करणे  इच्छा असो नसो करणे.
१०४८चव्हाट्यावर आणणे  उघडकीस आणणे, जाहीर करणे.
१०४९झुलत ठेवणे  काही निर्णय न घेता अडकवून ठेवणे.
१०५०चकित होणे  आश्चर्य वाटणे.
१०५१झुंजूमुंजू होणे  उजाडणे.
१०५२चकरा मारणे फेऱ्या मारणे.
१०५३झुंबड उडणे  खूप गर्दी व रेटारेटी होणे.
१०५४चलबिचल सुरू होणे  अनिश्चिता निर्माण होणे.
१०५५झुलू लागणे  लयीत तालावर डोलणे.
१०५६डोईजड वाटणे  शिरजोर होणे, भारी असणे.
१०५७कबूल करणे  मान्य करणे.
१०५८डोईवर हात ठेवणे  आशीर्वाद देणे.
१०५९कसाला लागणे  कसोटी पाहणे, एखाद्याची परीक्षा होणे.
१०६०डोक्यावरून पाणी जाणे  व्यर्थ जाणे.
१०६१कसास लावणे  कसोटी पाहणे, एखाद्याची परीक्षा होणे.
१०६२डोक्यावर बसणे  वरचढ होणे.
१०६३कंबर खचणे  धीर संपणे, धीर खचणे.
१०६४डोईवर हात फिरविणे  फसविणे.
१०६५कळसास पोचणे  शेवटच्या टोकाला जाणे, पूर्णत्वाला पोहोचणे.
१०६६डोईवर शेकणे  नुकसान पोचणे.
१०६७कळी उमलणे  चेहरा प्रफुल्लीत होणे.
१०६८डोंगर पोखरून उंदीर काढणे  मोठे प्रयास करून थोडी कार्यनिष्पत्ती होणे.
१०६९कमाल करणे  मर्यादा वा सीमा गाठणे.
१०७०ढवळाढवळ करणे  हस्तक्षेप करणे.
१०७१करणी करणे  चेटूक करणे.
१०७२ढसढसा रडणे  खूप रडणे.
१०७३कलुषित करणे  मलीन बनविणे, गढूळ करणे, एखाद्या विषयी वाईट मत करणे.
१०७४ढुंकून पाहणे  मुद्दाम डोके वळवून पाहणे.
१०७५कळ लावणे  भांडण लावणे.
१०७६ढोर कष्ट करणे  खूप कष्ट करणे.
१०७७करकर दात चावणे  क्रोधाचा अविर्भाव करणे.
१०७८तळपायाची आग मस्तकात जाणे  अतिशय संताप होणे.
१०७९कलम होणे  पकडणे.
१०८०तहान लागली की विहीर खणणे  गरज लागली की धावाधाव करणे.
१०८१कसूर न करणे  आळस न करणे, चूक न करणे.
१०८२तळहातावर शीर घेणे  जिवाची पर्वा न करता लढणे, जिवावर उदार होणे.
१०८३कब्जा घेणे  ताब्यात घेणे.
१०८४तंबी देणे  धाक घालणे, दटावणे.
१०८५कळस होणे  चांगल्या किंवा वाईट गोष्टीचा अतिरेक होणे.
१०८६तटस्थ राहणे  अलिप्त राहणे, आश्चर्याने स्तब्ध होणे.
१०८७कस धरणे  सत्व निर्माण होणे.
१०८८तडीस नेणे (जाणे)  यशस्वी रीतीने एखादे काम पूर्ण करणे.
१०८९करार मदार करणे  लेखी स्वरुपात निर्णय घेणे.
१०९०तहान भूक विसरणे  तन्मय होणे, तल्लीन होणे.
१०९१कळा पालटणे  स्वरूप बदलणे.
१०९२तळ देऊन बसणे  सैन्याचा मुक्काम देणे.
१०९३कढी पातळ होणे  दुखण्यामुळे जर्जर होणे.
१०९४तडाखा देणे  प्रहार करणे, आघात करणे.
१०९५कल्पांत करणे  मोठा कल्लोळ करणे.
१०९६तळ देणे  मुक्काम करणे.
१०९७कल्ला फाडणे  गोंगाट करणे.
१०९८तलवार गाजवणे  पराक्रम करणे.
१०९९कसर काढणे  एकीकडे झालेली कमतरता दुसरीकडे भरून काढणे.
११००तळहाताच्या फोडासारखे वागविणे  काळजीपूर्वक सांभाळणे.
११०१कष्टी होणे  खिन्न होणे, दुःखी होणे.
११०२तळीराम गार करणे  जवळ द्रव्य जमवून मनाची तृप्ती करणे.
११०३कवडीही हातास न लागणे  एका पैशाचीही प्राप्ती न होणे.
११०४तरातरा चालणे  भरभर चालणे.
११०५करंट येणे  झटका येणे, आवेश येणे.
११०६जीव मोठीच धरणेमन घट्ट करणे
११०७पोटात ठेवणेगुप्तता ठेवणे
११०८जीव मेटाकुटीस येणेत्रासाने अगदी कंटाळून झाली
११०९अंगावर काटा येणेभीती वाटणे
१११०जीव अधीर होणेउतावीळ होणे
११११जीव वरखाली होणेघाबरणे
१११२जीव टांगणीला लागणेचिंताग्रस्त होणे
१११३उसंत मिळणेवेळ मिळणे
१११४जीवावर उदार होणेप्राण देण्यास तयार होणे
१११५चितपट करणेकुस्ती हरविणे
१११६जिवाचे रान करणेखूप कष्ट सोसणे
१११७फटफटती सकाळ होणेपोटात कावळे ओरडत भुकेने व्याकूळ होणे
१११८जीव खाली पडणेकाळजी मुक्त होणे
१११९डोळे वटारणेरागाने बघणे
११२०धडा करणे जिवाच्या धडा करणेपक्का निश्चय करणे
११२१दक्षता घेणेकाळजी घेणे
११२२जीव की प्राण असणेप्राणाइतके प्रिय असणे
११२३साशंक होणेशंका येणे
११२४जिवावर उठणेजीव घेण्यास उद्युक्त होणे
११२५ज्याचे नाव ते असणेउपमा देण्यात उदाहरण नसणे
११२६जीवावर उड्या मारणेदुसऱ्यावर अवलंबून राहून चैन करणे
११२७भानावर येणेपरिस्थितीची जाणीव होणे शुद्धीवर येणे
११२८जीवाला घोर लागणेखूप काळजी वाटणे
११२९निक्षून सांगणेस्पष्टपणे सांगणे
११३०जीव गहाण ठेवणेकोणत्याही त्यागास तयार असणे
११३१वाचा बंद होणेतोंडातून एक शब्दही बाहेर न पडणे
११३२जिव थोडा थोडा होणेअतिशय काळजी वाटणे
११३३तोंड भरून बोलणेखूप स्तुती करणे
११३४जोपासना करणेकाळजीपूर्वक संगोपन करणे
११३५गाजावाजा करणेखूप प्रसिद्धी मिळविण्याचा प्रयत्न करणे
११३६झाकले माणिकसाधा पण गुणी मनुष्य
११३७नूर पातळ होणेरूप उतरणे
११३८झळ लागणेथोडाफार दुष्परिणाम भोगावा लागणे
११३९उसने बळ आणणेखोटी शक्ती दाखविणे
११४०टक लावून पाहणेएकसारखे रोखून पाहणे
११४१उताणा पडणेपराभूत होणे
११४२टाहो फोडणेमोठ्याने आकांत करणे
११४३खितपत पडणेक्षीण होत जाणे
११४४टाके ढीले होणेअतोनात श्रम झाल्यामुळे अंगी ताकत न रहाणे
११४५भाऊबंदकी असणेना त्यांना त्यात भांडण असणे
११४६टेंभा मिरविणेदिमाख दाखवणे
११४७सांजावनेसंध्याकाळ होणे
११४८डाव साधनेसंधीचा फायदा घेऊन कार्य साधने योजलेल्या युक्तीने इष्ट वस्तू मिळविणे
११४९कात्रीत सापडणेदोन्ही बाजूंनी संकटात सापडले
११५०डाळ शिजणेथारामानी मिळणे आणि सोया जुळणे मनाजोगे काम होणे
११५१अन्नास मोताद होणे  उपासमार होणे, अन्न मिळण्यास कठीण होणे.
११५२कुर्बानी करणे  बलिदान करणे.
११५३अवगत असणे  ठाऊक असणे.
११५४कुजत पडणे  आहे त्या स्थितिपेक्षा अधिक वाईट अवस्था प्राप्त होणे.
११५५अन्नावर तुटून पडणे  खूप भूक लागल्याने भराभर जेवणे.
११५६कुजबूज करणे  आपापसात हळूहळू बोलणे.
११५७अन्नास लावणे  उपजीविकेचे साधन मिळवून देणे.
११५८कुकारा घालणे  मोठ्याने हाक मारणे.
११५९अदृश्य होणे  लुप्त होणे, नाहीसे होणे.
११६०कुत्रा हाल न खाणे  अतिशय वाईट स्थिती येणे.
११६१अनुमताने चालणे  संमतीने वागणे.
११६२कुत्र्यासारखे मळा धरून पडणे  घरातील कटकटींना कंटाळून सारखे घराबाहेर राहणे.
११६३अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे होणे  थोड्याशा यशानेच गर्व करणे.
११६४कुरघोडी करणे  वर्चस्व स्थापित करणे.
११६५अवदसा आठवणे  वाईट बुद्धी सुचणे.
११६६कुंद होणे  उदास होणे.
११६७अवगत होणे  प्राप्त होणे.
११६८कुरुक्षेत्र माजविणे  भांडण तंटे करणे.
११६९अवहेलना करणे  दुर्लक्ष करणे, अपमान करणे.
११७०कुणकुण लागणे  चाहूल लागणे.
११७१अवाक् होणे  स्तब्ध होणे.
११७२कुरापत काढणे  भांडण उकरून काढणे.
११७३अळम टळम करणे  टाळाटाळ करणे.
११७४कुस धन्य करणे  जन्म दिल्याबद्दल सार्थक वाटणे.
११७५अपराध पोटात घालणे  क्षमा करणे.
११७६कूच करणे  पुढे जाणे, कामगिरीवर निघणे.
११७७अपाय करणे  नुकसान करणे.
११७८केसाने गळा कापणे  विश्वासघात करणे.
११७९अभंग राहणे  भंग न होणे.
११८०केसालाही धक्का न लावणे  अजिबात त्रास न होणे.
११८१अंमल बनावणी करणे  अंमलात आणणे.
११८२केसांच्या अंबाड्या होणे  वृद्धावस्था येणे.
११८३अभय देणे  सुरक्षितपणाची हमी देणे.
११८४क्लेश पडणे  यातना सहन कराव्या लागणे.
११८५अभिवादन करणे  वंदन करणे.
११८६कोणाच्या अध्यांत मध्यांत नसणे  कोणाच्या कामात विनाकारण भाग न घेणे.
११८७अर्पण करणे  वाहणे.
११८८कोंडीत पकडणे  पेचात सापडणे.
११८९अवसान चढणे  स्फुरण चढणे.
११९०कोड पुरविणे  कौतुकाने हौस पुरविणे.
११९१अनुग्रह करणे  उपकार करणे, कृपा करणे.
११९२कोरड पडणे  सुकून जाणे.
११९३अधःपात होणे  विनाश होणे.
११९४कोंड्याचा मांडा करणे  काटकसरीने संसार करणे.
११९५अवलोकन करणे  निरीक्षण करणे, पाहणे.
११९६कोलाहल माजणे  आरडाओरड होणे.
११९७अवकळा येणे  वाईट अवस्था येणे.
११९८कोंडी फोडणे  वेढा तोडून बाहेर जाणे.
११९९दंडवत घालणे  नमस्कार घालणे.
१२००बहिष्कार टाकणेेवाळीत टाकणे नकार देणे
१२०१दरारा वाटणे  जरब वाटणे.
१२०२दडी मारणेलपून राहणे
१२०३दगा देणे  फसविणे.
१२०४विसावा घेणेविश्रांती घेणे
१२०५दबा धरून बसणे  एखादी गोष्ट अनपक्षित रीतीने पार पाडण्यासाठी टपून बसणे, आड लपून बसणे.
१२०६व्रत घेणेवसा घेणे
१२०७दरबार बरखास्त करणे  दरबार संपविणे.
१२०८प्रतिकार करणेविरोध करणे
१२०९दणाणून जाणे  व्यापून जाणे, भरून जाणे.
१२१०झुंज देणे लढा देणेसंघर्ष करणे
१२११दृष्ट लागणे  नजर लागणे.
१२१२अभिलाषा धरणेएखाद्या गोष्टीची इच्छा बाळगणे
१२१३दृग्गोचर होणे  दिसणे.
१२१४टिकाव लागणेनिभाव लागणे
१२१५दवंडी पिटणे  जाहीर करणे.
१२१६तगून राहणेमुखोद्गत असणे
१२१७दृष्टीआड होणे  नजरे आड होणे, दुर्लक्षित होणे.
१२१८हशा पिकणेहास्य स्फोट होणे
१२१९दृष्टीभेट होणे  एकमेकाकडे पाहणे.
१२२०दिस बुडून जाणेसूर्य मावळणे
१२२१दगाबाजी करणे  विश्वासघात करणे.
१२२२वजन पडणेप्रभाव पडणे
१२२३दृष्टीच्या टप्प्याय येणे  दिसू शकेल इतके जवळ येणे.
१२२४भडभडून येणेहुंदके देणे गलबलले
१२२५दत्त म्हणून उभे राहणे  एकाएकी हजर होणे, अचानक उपस्थित होणे.
१२२६वनवन करणेखूप भटकणे
१२२७दम न निघणे  अतिशय आतुर होणे.
१२२८देहातून प्राण जाणेमरण येणे
१२२९दशा होणे  स्थिती होणे.
१२३०हंबरडा फोडणेमोठ्याने रडणे
१२३१दृष्टीत न मावणे  अपेक्षेपेक्षा खूप मोठे जाणवणे.
१२३२वाऱ्यावर सोडणेअनाथ करणे
१२३३दृष्टीला दृष्टी भिडविणे  टक लावून पाहणे.
१२३४बत्तर बाळ्या होणेचिंध्या होणे नासधूस होणे
१२३५दडी मारणे  लपून बसणे.
१२३६प्रक्षेपित करणेप्रसारित करणे
१२३७दम धरणे  धीर धरणे.
१२३८बेत करणेयोजना आखणे
१२३९दम मारणे  झुरका घेणे, एखाद्यावर रागावणे.
१२४०पदरी घेणेस्वीकार करणे
१२४१दृष्टी खिळून राहणे  नजर स्थिर होणे.
१२४२ब्रह्म करणेभटकंती करणे
१२४३दगडाखाली हात सापडणे  अडचणीत सापडणे.
१२४४आकृष्ट होणे  आकर्षित होणे.
१२४५गुढी धरणे  नव्या उपक्रमाला सुरवात करणे.
१२४६आकाशमातीचे संवाद होणे  श्रेष्ठ कनिष्ठ एकत्र येणे.
१२४७गुंगारा देणे  फसवून पळून जाणे.
१२४८आखाड्यात उतरणे  विरोधकांशी सामना देण्यास तयार होणे.
१२४९गुणगान करणे  स्तुती करणे.
१२५०आगीत तेल ओतणे  अगोदर झालेल्या भांडणात भर घालणे, भांडण विकोपाला जाईल असे करणे.
१२५१गोत्यात आणणे  संकटात घालणे.
१२५२आगीतून निघून फोफाट्यात जाणे  लहान संकटातून मोठ्या संकटात सापडणे.
१२५३गोडवे गाणे  स्तुती करणे.
१२५४आघाडीवर असणे  मुख्य व महत्त्वाचे असे गणले जाणे, पुढे असणे.
१२५५गोंधळ उडणे  गडबडून जाणे.
१२५६आच लागणे  झळ लागणे.
१२५७गोंडा घोळणे  खुशामत करणे.
१२५८आचरणात आणणे  अमलात आणणे.
१२५९गोरामोरा होणे  भांबावणे.
१२६०आक्रमण करणे  हल्ला करणे.
१२६१गोपाळकाला करणे  सर्व शिदोरया एकत्र करणे.
१२६२आकांत करणे  आरडाओरड करणे.
१२६३गौरव करणे  सन्मान करणे, स्तुती करणे.
१२६४आकाशाचा ठाव घेणे  असाध्य ते साध्य करण्याचा प्रयत्न करणे.
१२६५गौडबंगाल असणे  गूढ गोष्ट असणे.
१२६६आर्जवे करणे  पुन्हा पुन्हा विनविणे.
१२६७घर डोक्यावर घेणे  घरात अतिशय गोंगाट करणे.
१२६८आग पाडणे  चहाड्या सांगून नाशास कारण होणे.
१२६९घर धुवून नेणे  सर्वस्वी लुबाडणे, सर्वस्वाचा अपहार करणे.
१२७०आठवण ठेवणे  ध्यानात ठेवणे.
१२७१घडी भरणे  विनाशकाल जवळ येणे.
१२७२आठवणींना उजाळा देणे  जुन्या आठवणी पुन्हा येणे.
१२७३घर सुने सुने वाटणे  उदास वाटणे.
१२७४आहारी जाणे  पूर्णपणे स्वाधीन होणे.
१२७५घर बुडविणे  सर्व कुलाचा घात करणे.
१२७६आवृत्ती करणे  पुन्हा पुन्हा नाचणे, नाव झळकणे.
१२७७घर भरणे  फायदा करून घेणे.
१२७८आडव्यात बोलणे  कोणतीही गोष्ट सरळपणे न बोलणे.
१२७९घर बसणे  कुटुंबास विपत्ती येणे.
१२८०आंधळ्याची माळ लावणे  विचार न करता जुन्या परंपरेनुसार वागणे.
१२८१घडा भरणे  परिणाम भोगण्याची वेळ येणे.
१२८२आठवणींचा खंदक असणे  स्मरण शक्तीचा अभाव असणे.
१२८३घामाघूम होणे  खूप घाम येणे.
१२८४आढेवेढे घेणे  एकदम तयार न होणे.
१२८५घायाळ करणे  जखमी करणे.
१२८६आण घेणे  शपथ घेणे.
१२८७घाम न फुटणे  दया न येणे.
१२८८आनंदाला पारावार न उरणे  अतिशय आनंद होणे.
१२८९घामाचे पाझर फुटणे  खूप घाम येणे.
१२९०आनंद गगनात न मावणे  अतिशय आनंद होणे.
१२९१घाम गाळणे  खूप कष्ट करणे.
१२९२आनंदाला सीमा न उरणे  अतिशय आनंद होणे.
१२९३घाट घालणे  बेत करणे.
१२९४उराशी बाळगणेमनात जतन करुन ठेवणे
१२९५कान टवकारणे  ऐकण्यास उत्सुक होणे.
१२९६उलटी अंबारी हाती येणेभीक मागण्याची पाळी येणे
१२९७काडी मोडून घेणे  विवाहसंबंध तोडून टाकणे.
१२९८निवास करनेरहाणे
१२९९कामगिरी पार पाडणे  सोपविण्यात आलेले काम पूर्ण करणे.
१३००दुमदुमून जाणेनिनादून जाणे
१३०१कामगिरी बजावणे  काम पार पडणे.
१३०२सांगड सांगड घालनेमेळ साधने
१३०३कानशील रंगविणे  मारणे.
१३०४प्रेरणा मिळणेस्फूर्ती मिळणे
१३०५कानशिलात देणे  मारणे.
१३०६नाव मिळवणेकीर्ती मिळवणे
१३०७कालवा कालव होणे  मनाची चलबिचल होणे.
१३०८हात न पसरणेन मागणे
१३०९काळीमा लागणे  कलंक लागणे, अपकीर्ती होणे.
१३१०आड येणेअडथळा निर्माण करणे
१३११कान फुटणे  ऐकू न येणे.
१३१२धन्य होणेकृतार्थ होणे
१३१३काट्याचा नायटा करणे  साधी गोष्ट वाईट थराला जाणे.
१३१४उदास होनेखिन्न होणे
१३१५काट्याचा नायटा होणे  क्षुल्लक गोष्टीचा भयंकर परिणाम होणे.
१३१६विहरणेसंचार करणे
१३१७कामाला भिडणे  जोरात काम करू लागणे.
१३१८बाबरनेगोंधळणे
१३१९कानात घुमून राहणे  आठवणीत पक्के रुजून राहणे.
१३२०वाट तुडवणेरस्ता कापणे
१३२१कायापालट होणे  पूर्णपणे स्वरूप बदलणे.
१३२२पाहुणचार करणेआदरातिथ्य करणे
१३२३कावरा बावरा होणे  बावरणे, घाबरणे.
१३२४अनमान करणेसंकोच करणे
१३२५काळजाचे पाणी पाणी होणे  दुःखी होऊन धैर्य व उत्साह नाहीसा होणे, अतिशय घाबरणे.
१३२६ताट वाढणेजेवायला वाढणे
१३२७काळाची पावले ओळखणे  बदलत्या परिस्थितीची भान असणे.
१३२८तोंडीलावणेजेवताना चाखण्यासाठी एखादा पदार्थ देणे
१३२९काळजाचा ठेवा असणे  अत्यंत आवडती गोष्ट असणे.
१३३०छोटे शाई चालवणेदांडगाई करणे
१३३१काळाच्या उदरात गडप होणे  नष्ट होणे.
१३३२लांछनास्पद असणेलाजिरवाणी असणे
१३३३कानामागे टाकणे  दुर्लक्ष करणे.
१३३४सुळकांडी मारणेसूर मारणे
१३३५कानात मंत्र सांगणे  गुप्त रीतीने सल्लामसलत करणे.
१३३६मागमूस नसणेथांगपत्ता नसणे
१३३७कान टोचणे  एखादी गोष्ट समजावून सांगणे.
१३३८अजरामर होणेकायमस्वरूपी टिकणे
१३३९कानाने आवाज टिपणे  लक्षपूर्वक ऐकणे.
१३४०कंपित होणेकापणे थरथरणे
१३४१काळजाचा लचका तुटणे  अत्यंत दुःख होणे.
१३४२बेत आखणेयोजना आखणे
१३४३कानाचा चावा घेणे  कानात सांगणे.
१३४४डांगोरा पिटणेजाहीर वाच्यता करणे
१३४५खायचे वांदे होणेउपासमार होणे खायला न मिळणे
१३४६डोक्यावर मिरी वाटणेवरचढ होणे
१३४७तगादा लावणेपुन्हा पुन्हा मागणी करणे
१३४८डोके खाजविणेएखाद्या गोष्टीचा विचार करणे
१३४९पडाव पडणेवस्ती करणे
१३५०डोक्यावर खापर फोडणेएखाद्यावर निष्कारण ठपका ठेवणे
१३५१चाहूल लागणेएखाद्याचे अस्तित्व जाणवणे
१३५२डोळ्यात धूळ फेकणेफसवणूक करणे
१३५३लष्टक लावणेझंझट लावणे निकड लावणे
१३५४डोळ्यांवर कातडे ओढणेजाणून बुजून दुर्लक्ष करणे
१३५५ऊहापोह करणेसर्व बाजूंनी चर्चा करून साधकबाधक विचार करणे
१३५६डोळा चुकवणेअपराधी भावनेमुळे नजरेला नजर देणं टाळणे
१३५७पाळत ठेवणेलक्ष ठेवणे
१३५८डोळे निवणेसमाधान होणे
१३५९अनभिज्ञ असतेएखाद्या विषयाचे मुळीच ज्ञान असणे
१३६०डोळ्यांत खुपणेसहन न होणे
१३६१कूच करनेवाटचाल करणे
१३६२डोळ्यांचे पारणे फिटणेपूर्ण समाधान होणे
१३६३संभ्रमित होणेगोंधळणे
१३६४डोळे खिळून राहणेएखाद्या गोष्टीकडे सारखे बघत राहणे
१३६५विदीर्ण होणेभग्न होणे मोडतोड होणे
१३६६डोळे दिपवलेथक्क करून सोडले
१३६७साद घालनेमनातल्या मनात दुःख करणे
१३६८डोळ्यात प्राण आणणेएखाद्या गोष्टीसाठी अतिशय आतुर होणे
१३६९वेसन घालनेमर्यादा घालने
१३७०डोळे फाडून पहाणेतीक्ष्ण नजरेने पाहणे आश्चर्यचकित होऊन पाहणे
१३७१बारा गावचे पाणी पिणेविविध प्रकारचे अनुभव घेणे
१३७२डोळ्यात तेल घालून रहाणेअतिशय जागृत रहाणे
१३७३रक्षणाची काळजी घेणेयोगक्षेम चालविणे
१३७४डोळे भरून पहाणेसमाधान होईपर्यंत पाहाने
१३७५मिनतवारी करणेदादा पुता करणे
१३७६तडीस नेणेपूर्ण करणे
१३७७गाजावाजा करनेप्रसिद्धी मिळविण्याचा प्रयत्न करणे
१३७८ताळ्यावर आननेयोग्य समज देणे
१३७९उसने बळ आननेखोटी शक्ती दाखविणे
१३८०तळपायाची आग मस्तकात जाणेअतिशय संताप होणे
१३८१उताणे पडणेपराभूत होणे
१३८२तारांबळ उडणेअतिशय घाई होणे
१३८३मनोरथ पूर्ण होणेइच्छा पूर्ण होणे
१३८४तिलांजली देणेसोडणे त्याग करणे
१३८५आंदण देणेदेऊन टाकणे
१३८६तोंड काळे करणेदृष्टीआड होणे नाहीसे होणे
१३८७चित्त विचलित होणेमूळ विषयाकडे लक्ष दुसरीकडे जाणे
१३८८तोंडाला पाने पुसणेफसवणे
१३८९सख्या नसणेप्रेमळ नाते नसणे
१३९०तळहातावर शीर घेणेजीवावर उदार होणे
१३९१पिंक टाकणे थुंकणे
१३९२तोंडचे पाणी पळणेअतिशय घाबरले भयभयीत होणे
१३९३काळीज उडणेभीती वाटणे
१३९४कोपर्‍याने खणणे  एखाद्याच्या चांगुलपणाचा फायदा घेणे.
१३९५दाद न देणे  पूर्णपणे दुर्लक्ष करणे, न जुमानणे.
१३९६उदास होणेखिन्न होणे
१३९७दाद लागणे  न्याय मिळणे.
१३९८उत्पात करणेविध्वंस करणे
१३९९दाद लावून घेणे  न्याय मिळविणे.
१४००अभंग असणेअखंड असणे
१४०१दाद मागणे  तक्रार करून किंवा गाऱ्हाणे सांगून न्याय मागणे.
१४०२ललकारी देणेजयघोष करणे
१४०३दातखिळी (दातखीळ) बसणे  बेशुध्ध होणे, तोंड उघडता न येणे, गप्प राहणे, स्तूप घाबरणे.
१४०४रोज ठेवणे चिडणेनाराजी असणे
१४०५दात धरणे  वैर बाळगणे, व्देश करणे.
१४०६तोंड देणेमुकाबला करणे सामना करणे
१४०७दाढी धरणे  विनवणी करणे.
१४०८प्राणाला मुकलेजीव जाणे मरण येणे
१४०९दात कोरून पोट भरणे  मोठ्या व्यवहारात कृपणपणाने थोडीशी काटकसर करणे.
१४१०मती गुंग होणेआश्चर्य वाटणे
१४११दातास दात लावून बसणे  काही न खाता उपाशी बसणे.
१४१२आवर्जून पाहणेमुद्दामहून पाहण
१४१३दाताच्या कण्या करणे  अनेकवेळा विनंती करून सांगणे.
१४१४लळा लागणेओढ वाटणे
१४१५दाती तृण धरणे  शरणागती पत्करणे, अभिमान सोडून शरण जाणे.
१४१६आंबून जाणेभेटून जाणे थकणे विपर्यास होणे
१४१७द्राविडी प्राणायाम करणे  सरळ मार्ग सोडून लांबच्या मार्गाने जाणे.
१४१८डोळ्याला डोळा न भिडवणेघाबरून नजर न देणे
१४१९दातओठ खाणे  रागाने चरफडने.
१४२०कापरे सुटणेघाबरल्यामुळे थरथरणे
१४२१दादाबाबा करणे  गोड बोलून मन वळविणे.
१४२२हसता हसतापोट दुखणे खूप हसणे
१४२३दाणे टाकून कोंबडे झुंजविणे  पदरचे खचून भांडण लावून देणे.
१४२४बस्ती घेणेधक्का घेणे घाबरणे
१४२५दाद देणे  प्रतिसाद देणे.
१४२६घोकंपट्टी करणेअर्थ लक्षात न घेता केवळ पाठांतर करणे
१४२७दात काढणे  हसणे.
१४२८प्रचारात आणणेजाहीरपणे माहिती देणे
१४२९दातावर मांस नसणे  द्रव्यानुकूलता नसणे.
१४३०ठसा उमटवणेछाप पाडणे
१४३१दाताच्या घुगया होणे  फार बोलावे लागणे.
१४३२चक्कर मारणेफेरफटका मारणे
१४३३दाताच्या कण्या होणे  एखाद्या गोष्टीमुळे त्रास होणे.
१४३४परिपाठ असणेविशिष्ट पद्धत असणे नित्यक्रम असणे
१४३५दात विचकणे  याचना करणे.
१४३६ठाण मांडणेएका जागेवर बसून राहणे
१४३७दात वासून पडणे  दुखण्याने अंथरूणाला खिळून राहणे.
१४३८विरस होणेनिराशा होणे उत्साहभंग होणे
१४३९दात खाणे  द्वेषाचा अविर्भाव दाखविणे.
१४४०सूड घेणेबदला घेणे
१४४१दात पाडणे  वादात पराजय करणे.
१४४२धडपड करणेखूप कष्ट करणे
१४४३दावणीला बांधणे  ताब्यात ठेवणे.
१४४४ग्राह्य धरणेयोग्य आहे असे समजणे
१४४५द्राविडी प्राणायाम करणेसोपा मार्ग सोडून कठीण मार्गाने जाणे
१४४६प्रतिष्ठापीत करणेस्थापना करणे
१४४७दात ओठ खाणेद्वेषाची भावना दाखवणे
१४४८अमलात आणणेकारवाई करणे
१४४९दोन हातांचे चार हात होणेविवाह होणे
१४५०दप्तरी दाखल होणेसंग्रही जमा होणे
१४५१दुसऱ्याच्या ओंजळीने पाणी पिणेदुसऱ्याच्या तंत्राने किंवा सल्ल्याने चालणे
१४५२छातीत धस्स देशी गोळा येणेअचानक खूप घाबरणे
१४५३दातास दात लावून बसणेकाही न खातो उपाशी राहणे
१४५४आखाडे बांधणेमनात आराखडा किंवा अंदाज करणे
१४५५दुःखावर डागण्या देणेझालेल्या माणसाला वाईट वाटेल असे बोलून आणखी दुःख देणे धरणे धरणे हट्ट धरून बसणे
१४५६नाळ तोडणेसंबंध तोडणे
१४५७धारातीर्थी पडणेरणांगणावर मृत्यू येणे
१४५८वारसा देणेवडिलोपार्जित हक्क सोपवणे
१४५९धाबे दणाणणेखूप घाबरणेे
१४६०अप्रूप वाटणेआश्चर्य किंवा कौतुक वाटणे
१४६१धूम ठोकणेवेगाने पळून जाणे
१४६२तारांबळ होणेघाईगडबड होणे
१४६३धूळ चारणेपूर्ण पराभव करणे
१४६४जम बसनेस्थिर होणे
१४६५नजरेत भरणेउठून दिसणे
१४६६बस्तान बसणेपसंती मिळणे अनुकूलता लाभणे
१४६७नजर करणेभेटवस्तू देणे े
१४६८मराठी भरारी मारणेझेप घेणे
१४६९नाद घासणेस्वतःची कार्य साधण्यासाठी दुसर्‍याचे पाय धरणे
१४७०पार पाडणेसांगता करणे
१४७१नाक ठेचणेनक्शा उतरवणे
१४७२संपवणेसंपन्न होणे
१४७३नाक मुरडणेनापसंती दाखवणे
१४७४आयोजित करणेसिद्धता करणे प्रभावित होणे
१४७५नाकावर राग असणेलवकर चिडणे
१४७६छाप पडणेपरिसीमा गाठणे प
१४७७नाकाला मिरच्या झोंबणेएखाद्याचे वर्म काढल्यामुळे त्याला राग येणे
१४७८राकोटीला जाणेकाळ्यापाण्याची शिक्षा मरेपर्यंत कैद होणे
१४७९नाकी नऊ येणेमेटाकुटीला येणे फार त्रास होणे
१४८०प्रघात पडणेरीत असणे
१४८१नांगी टाकणेहातपाय गाळणे
१४८२बाहू स्फुरण पावणेस्फूर्ती येणे
१४८३नाकाने कांदे सोलणेस्वतःचे दोष असूनही उगाच बढाया मारणे
१४८४भान ठेवणेजाणीव ठेवणे
१४८५नक्राश्रू ढाळणअंतर्यामी आनंद होत असताना बाह्यतः दुःख दाखवणे
१४८६नजर वाकडी करणेवाईट हेतू बाळगणे
१४८७नक्शा उतरवणेगर्व उतरवणे
१४८८गट्टी जमणेदोस्ती होणे
१४८९नाकाशी सूत धरणेआता मरतो की घटकेने मरतो अशी स्थिती निर्माण होणे
१४९०पहारा देणेराखण करणे
१४९१पाठीशी घालनेसंरक्षण देणे
१४९२लवलेश नसणेजराही पत्ता नसणे जराही न होणे
१४९३पाणी पडणेवाया जाणे
१४९४टेंभा मिरविणे  दिमाख दाखविणे, ऐट दाखविणे.
१४९५चिंता लागणे  काळजी वाटणे.
१४९६टोमणा मारणे  मनाला लागेल असे बोलणे.
१४९७चिंतातूर होणे  अतिशय काळजी वाटणे.
१४९८ठपका देणे  दोष देणे.
१४९९चिरडून टाकणे  नाश करणे.
१५००ठाण मांडणे  निर्धाराने उभे राहणे, निश्चयपूर्वक स्थिर राहणे.
१५०१चित्त खेचून घेणे  मन आकर्षित करणे.
१५०२ठाव घेणे  मनाची परीक्षा करणे.
१५०३चित्रा सारखे स्तब्ध असणे  फार शांत असणे.
१५०४ठाणबंद करणे  एका जागेवर उभे करणे.
१५०५चित्त विचलित होणे  काय करावे ते न सुचणे.
१५०६ठिय्या देणे  (एका जागेवरून) मुळीच न हलणे.
१५०७चिरी मिरी घेणे  बक्षीस घेणे.
१५०८डबघाईला येणे  वाईट अवस्था येणे.
१५०९चिंताक्रांत बनणे  आत्यंतिक काळजी वाटणे.
१५१०डल्ला मारणे  लुटणे.
१५११चिमणीसारखे तोंड करणे  एवढेसे तोंड करणे.
१५१२डांगोरा पिटणे  जाहीर करणे.
१५१३चिटपाखरू नसणे  पूर्ण शांतता असणे.
१५१४डाव साधणे  संधीचा फायदा घेऊन इच्छित कार्य साधणे, योजलेल्या युक्तीने इष्ट वस्तू मिळविणे.
१५१५चीज करणे  सार्थक करणे.
१५१६डाळ शिजणे  दाद लागणे.
१५१७चीतपट मारणे  पूर्ण पराभव करणे.
१५१८डाळ शिजू देणे  चालू देणे.
१५१९चुटपुट लागणे  मनास टोचणी लागणे, हुरहुर लागणे.
१५२०डागडुजी करणे  दुरुस्ती करणे.
१५२१चुकल्या चुकल्यासारखे होणे  अस्वस्थता प्राप्त होणे.
१५२२डावे उजवे करणे  व्यवहार ज्ञान कळणे.
१५२३चुणूक दाखविणे  झलक दाखविणे.
१५२४डुलत डुलत चालणे  आळसावलेल्या मनःस्थितीत हळूहळू चालणे.
१५२५चुलीतून निघून वैलात पडणे  आगीतून निघून फोफाट्यात पडणे, लहान संकाटातून मोठ्या संकटात सापडणे.
१५२६डुबी देणे  पाण्यात खाली क्षणभर बुडविणे.
१५२७चूल पेटणे  स्वयंपाक केला जाणे.
१५२८डोळे वटारणे (करणे)  डोळे मोठे करून रागाने पाहणे.
१५२९चूल खोळंबणे  उपवास पडणे.
१५३०डोळे पांढरे होणे  अत्यंत घाबरणे, मरायला टेकणे.
१५३१चूर होणे  गढूत जाणे, बुडून जाणे.
१५३२डोळयात प्राण आणणे  एखाद्या गोष्टीसाठी अतिशय आतुर होणे.
१५३३चेव चढणे  जोर चढणे.
१५३४डोळे फाडून बघणे  तीक्ष्ण नजरेने पाहणे, टक लावून पाहणे.
१५३५चेहरा उजळणे  संकट टळल्यामुळे आनंदित होणे.
१५३६डोळे चढवून बोलणे  संतापाने बोलणे.
१५३७चेहरा आंबट करणे  नाराजी दर्शविणे.
१५३८डोळे निवणे  समाधान होणे.
१५३९चेहरा खुलणे  अतिशय आनंदित होणे.
१५४०डोळ्याचे पारणे फिटणे  एखादे दृश्य पाहून मनाचे समाधान होणे.
१५४१चेहरा पालटणे  रंगरुप बदलणे.
१५४२डोळा चुकविणे  भेट घेण्याचे टाळणे, हातोहात फसविणे.
१५४३चेहरा काळवंडणे  चिंतेने मन खिन्न होणे.
१५४४जवळीक वाटणे  आपलेपणा वाटणे.
१५४५हाता पाया पडणेगयावया करणे
१५४६जवळ करणे  आपलेसे करणे.
१५४७हातात कंकण बांधणेप्रतिज्ञा करणे
१५४८जन्माचे दारिद्रय फिटणे  गरिबी कायमची नाहीशी होणे.
१५४९हाताला हात लावणेथोडीदेखील मेहनत न घेता फुकटचे श्रेय घेणे
१५५०जन्माचे सार्थक होणे  सफलता लाभणे.
१५५१हातावर शीर घेणेजिवावर उदार होऊन किंवा प्राणांचीही पर्वा न करणे
१५५२जमीन अस्मानाचे अंतर (फरक) असणे  खूप मोठा फरक असणे.
१५५३हूल देणेचकवणे
१५५४जमीनदोस्त होणे  पूर्णपणे नष्ट होणे.
१५५५पोटात ब्रह्मराक्षस उठणेखूप खावेसे वाटणे
१५५६जयजयकार करणे  आनंदाने जयघोष करणे, गुणगान करणे. (जयघोष करणे).
१५५७प्रश्नांची सरबत्ती करणेएक सारखे प्रश्न विचारणे
१५५८जय्यत तयारी करणे  अगदी पूर्ण तयारी करणे.
१५५९प्राण कानात गोळा करणेऐकण्यासाठी अतिशय उत्सुक होणे
१५६०जन्माचे कल्याण करणे  कायमचे हित होणे.
१५६१प्राणावर उदार होणेजिवाची पर्वा न करणे
१५६२जड पावलांनी निघणे  व्यथित होऊन निघणे.
१५६३फाटे फोडणेउगाच अडचणी निर्माण करणे
१५६४जगजाहीर करणे  सर्वांना माहिती करणे.
१५६५फुटाण्यासारखे उडणेझटकन राग येणेवाक्प्रचार
१५६६जतन करून ठेवणे  काळजीपूर्वक सांभाळ करणे (जपून ठेवणे)
१५६७बट्ट्याबोळ होणेविचका होणे
१५६८जखमेवर मीठ चोळणे  दुःखद स्थितीत अधिक भर घालणे.
१५६९ब्रम्हा करणेबोभाटा करणे सगळीकडे प्रसिद्ध करणे
१५७०जगातून उठणे  सर्वस्वी बुडणे.
१५७१बादरायण संबंध असणेओढून ताणून लावलेला संबंध असणे
१५७२जगणे जनावरांचे असणे  अत्यंत निकृष्ट प्रतीचे जीवन जगणे.
१५७३बत्तीशी रंगवणेजोराने थोबाडीत मारणे
१५७४जन्माची माती होणे  जीवन व्यर्थ जाणे.
१५७५बुचकळ्यात पडणेगोंधळून जाणे
१५७६जशास तसे असणे  तोडीस तोड असणे.
१५७७बोचणी लागणेएखादी गोष्ट मनाला लागून राहते
१५७८जगणे नकोसे होणे  जीव त्रासणे.
१५७९बोटावर नाचवणेआपल्या इच्छेप्रमाणे दुसऱ्याला वागायला लावणे
१५८०जमदग्नीचा अवतार असणे  अतिशय संतापणे.
१५८१बोल लावणेदोष देणे
१५८२जाळ्यात गोवणे  अडचणीत पकडणे.
१५८३बोळ्याने दूध पिणेबुद्धिहीन असणे
१५८४जाब विचारणे  उत्तर विचारणे.
१५८५बोलाफुलाला गाठ पडणेदोन गोष्टींची सहजासहजी एक वेळ जमून येणे
१५८६जावे त्याच्या वंशा तेव्हा कळणे  स्वतः अनुभवून सुखदुःख जाणणे.
१५८७भगीरथ प्रयत्न करणेचिकाटीने प्रयत्न करणे
१५८८जिभेस हाड नसणे  वाटेल तसे अमर्याद बोलणे, बेजबाबदारपणे बोलणे.
१५८९भान नसणेजाणीव नसणे
१५९०जिवाची तगमग होणे  बेचैन होणे, अस्वस्थ होणे.
१५९१भारून टाकणेपूर्णपणे मोहून टाकणे
१५९२जिवाचा कान करून ऐकणे  लक्षपूर्वक ऐकणे.
Share this Post